Być może słyszałeś lub czytałeś, że „ryś iberyjski jest endemiczny dla Półwyspu Iberyjskiego” lub że „żółw z Galapagos jest endemiczny dla Wysp Galapagos”… Ale co to konkretnie oznacza, że są to zwierzęta endemiczne? Na to pytanie odpowiemy w następnym artykule.
Co to jest zwierzę endemiczne
Z definicji endemiczne zwierzę – lub roślina – to takie, które żyje tylko w określonym miejscu na wolności. To znaczy że pochodzi z jednego regionu i żadnego innego na świecie. Dlatego można go znaleźć tylko w tym konkretnym środowisku, z wyjątkiem, oczywiście, że zabiera się go do zoo, parku wodnego lub podobnego.
Endemizm może opierać się na kilku skalach geograficznych, na przykład istnieją endemiczne zwierzęta wysokich gór, archipelagu, kontynentu lub jeziora.
Wyspy są miejscami o bardzo wysokim endemizmie, ze względu na ich izolację. Z tego powodu zwierzęta żyjące w Nowa Gwinea, w Galapagos i Australii zwykle są tubylcami tego miejsca i nigdzie indziej.
Jednym z najciekawszych przypadków jest Wyspa Madagaskar, w którym wszystkie płazy, 90% gadów, 55% ssaków i 50% ich ptaków to endemity… Aby je poznać, trzeba tam pojechać!
Przykłady endemicznych zwierząt
Aby lepiej zrozumieć pojęcie endemizmu u zwierząt, możemy oprzeć się na kilku konkretnych przykładach, takich jak te wyszczególnione poniżej:
1. Legwan morski
Ten gad -zdjęcie otwierające artykuł- mieszka tylko na Wyspach Galapagos, na skalistych wybrzeżach archipelagu oraz wśród namorzynów i plaż. Żywi się wodorostami, chociaż pływać mogą tylko dorosłe samce; reszta musi czekać, aż przypływ wyjdzie, aby zjeść.
Kolejną różnicą między płciami (lub dymorfizmem płciowym) jest wielkość okazów: samce są dwa razy większe niż samice. To, co dzielą, to ich nawyki -leżą na słońcu przez większą część dnia, ponieważ są zimnokrwiste- i jego czarne zabarwienie, aby umożliwić większą absorpcję ciepła.
2. Ryś iberyjski
Jak sama nazwa wskazuje, ten mięsożerny ssak o krótkim ogonie i długich nogach żyje na Półwyspie Iberyjskim. Jego spiczaste uszy i czarne włosy, z trzema różnymi wzorami, które pomagają mu się kamuflować, to główne cechy fizyczne tego kota.
Ryś iberyjski jest zagrożony wyginięciem i obecnie żyje tylko w Andaluzji, w parkach przyrody Sierra de Andújar, Doñana i Sierra de Cardeña y Montero; preferuje lasy i krzaki do polowania na króliki, które stanowią 90% jego diety.
3. Lemury
Kiedy myślimy o Madagaskarze, automatycznie przychodzi nam na myśl ten naczelny z długim czarno-białym ogonem i ciekawie wyglądającą twarzą ze względu na duże oczy i uniesione uszy.
Lemur jest jednym z wielu endemicznych zwierząt tej wyspy, ma nocne zwyczaje, a zmysł węchu pozwala mu znaleźć pożywienie wśród drzew i łąk, a także komunikować się z innymi członkami swojej grupy.
4. Niedźwiedź polarny
Jest jedynym drapieżnikiem w Arktyce, żyje tylko na obszarach polarnych i lodowych półkuli północnej i jest uważany za jeden ze ssaków lądowych -obok misia Kodiaka- największy na świecie.
Niedźwiedź polarny ma bardzo dobrze rozwinięte nogi, aby chodzić między lodami i pokonywać duże odległości w poszukiwaniu pożywienia, głównie fok. Jego białe futro pozwala mu wtopić się w zamieszkiwane środowisko, a dzięki grubej warstwie tłuszczu jest w stanie wytrzymać niskie zimowe temperatury.
5. Kiwi
Ten mały ptaszek jest jednym z wielu endemicznych gatunków Nowej Zelandii. Charakteryzuje się niewielkimi rozmiarami i „okrągłym” kształtem oraz brakiem skrzydeł do latania. Na równi,Bardzo dobrze przystosował się do ziemskiego życia, chociaż jest dość nieśmiały i wychodzi tylko w nocy.
Dzięki dużemu dziobowi żywi się wszelkiego rodzaju małymi zwierzętami, zwłaszcza owadami i robakami. Samce wysiadują jaja przez dziesięć tygodni, po zbudowaniu podziemnych gniazd. Gdy tylko młode się rozwiną, wychodzą z „domu”, aby się wyżywić.