Orangutan borneański został uznany za zagrożony wyginięciem według raportu IUCN (Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody). Oznacza to, że działania konserwatorskie w ciągu ostatnich 50 lat nie były w stanie uniknąć tego faktu.
Najnowsze dane opublikowane przez zespół 38 instytucji międzynarodowych sugerują, żew latach 1999-2015 łączna liczba orangutanów zmniejszyła się o ponad 100 000 zwierząt. Oznacza to, że gatunek znika szybciej, niż przewidywali eksperci.
Niezależnie od pozytywnych wyników wcześniejszych działań konserwatorskich, jedyny znaczący cel nie został osiągnięty: stabilna lub rosnąca populacja. Smutną rzeczywistością jest to, że niewiele można zrobić, aby zmienić spadek trajektorii.
Główne przyczyny wyginięcia orangutana borneańskiego
Według badań przeprowadzonych przez IUCN, w 2010 roku tylko 59,6% lasów Borneo było odpowiednich dla orangutanów. I chociaż znaczna część tej ziemi jest technicznie chroniona przez rządy Indonezji, Malezji i Brunei, wciąż istnieją zagrożenia.
Wynika to w dużej mierze z działalności człowieka. Intensywne nielegalne pozyskiwanie drewna, przekształcanie lasów w rozległe plantacje palm olejowych, wydobycie i wycinanie niektórych lasów pod budowę dróg to tylko kilka przykładów.
Siedlisko jest również dotknięte pożarami na dużą skalę wywołanymi przez zjawisko pogodowe El Niño. Co więcej, nielegalny handel zwierzętami wpływa na spadek populacji tego gatunku. Wreszcie, niektóre ludy tubylcze polują na te okazy, aby je zjeść.
Alarmujące szacunki
W pewnym momencie populacje orangutana borneańskiego obejmowały setki tysięcy osobników. Według aktualnych szacunków łączna liczba spadła o 50%. Najnowsze i dokładne dane można znaleźć na stronie internetowej IUCN.
Z Czerwonej Listy Zagrożonych Gatunków IUCN wynika, że na wolności pozostaje około 14 600 orangutanów sumatrzańskich. Tymczasem orangutan borneański szacuje się na około 104 700 osobników.
Sugeruje to znaczna utrata siedlisk na obu wyspach obecne liczby są w rzeczywistości poniżej liczb na Czerwonej Liście IUCN. Około 2000 do 3000 orangutanów borneańskich było zabijanych każdego roku, tylko w ciągu ostatnich czterech dekad.
Orangutan borneański jest gatunkiem adaptacyjnym
Ogólnie rzecz biorąc, orangutany zostały opisane jako gatunek bardzo wrażliwy że może przetrwać tylko w najbardziej nieskazitelnych warunkach ekologicznych. Jednak im więcej badacze dowiadują się o tym gatunku, tym bardziej odkrywają, że jest on zdolny do przystosowania się do nowych wyzwań.
Na przykład, Orangutan borneański był widziany, aby chodził po ziemi częściej niż wcześniej sądzono. Mogą również żywić się roślinami, które nie są częścią ich naturalnej diety, takimi jak akacja czy palma olejowa.
Takie zachowania mogą pozwolić im przetrwać w fragmentarycznych krajobrazach oraz w miejscach leśnych znacznie mniejszych niż wcześniej sądzono. Nie radzą sobie jednak z obserwowaną obecnie wysoką śmiertelnością.
Orangutan borneański jest gatunkiem bardzo wolno rozmnażającym się. Samice rozmnażają się tylko raz na sześć do ośmiu lat. Jest to najdłuższy okres między narodzinami ssaków lądowych, więc odbudowa populacji jest bardzo nieznaczna.
Prognozowany jest dalszy spadek
W niektórych częściach Borneo w Malezji i kilku większych parkach narodowych na Borneo w Indonezji znajdują się chronione populacje. Może to sprawić, że wydaje się mało prawdopodobne, aby orangutan borneański wyginął w najbliższej przyszłości.. Mimo to istnieje pilna potrzeba zapobiegania większej liczbie zgonów.
Dziś około 10 000 orangutanów zamieszkuje tereny przeznaczone pod rozwój palmy olejowej, które wciąż są porośnięte lasami.. Polowanie, zabijanie w sytuacjach konfliktowych między tubylcami oraz gromadzenie się osób jako zwierząt domowych powinny być przedmiotem działań publicznych.
Ułatwiłoby to rozwiązywanie konfliktów w społecznościach i organach ścigania. Jeśli chodzi o ochronę, kluczowe jest opracowanie odpowiednich strategii, które naprawdę zaradzą obecnemu spadkowi populacji. Ponadto należy przeprowadzić więcej badań nad tym, dlaczego ludzie zabijają orangutany.
