Większość zwierząt charakteryzuje się zachowaniem społecznym. Wchodzą w interakcje z innymi osobnikami tego samego gatunku zgodnie z wytycznymi hierarchii i uległości które określają ich ramy działania w grupie.
W zależności od gatunku i rodzaju węzła dzielonego między różnymi członkami, można utworzyć następujące zgrupowania:
- Agregacje: zbiór zwierząt tego samego lub różnych gatunków, które pokrywają się w tym samym siedlisku bez żadnych więzi społecznych.
- Grupy anonimowe: grupowanie osób zjednoczeni przez ich związek międzygatunkowy ale nie są one rozpoznawane indywidualnie. Mogą one być otwarte lub zamknięte w zależności od tego, czy pozwalają na wejście nowych członków do jednostki.
- Grupy hierarchiczne: zbiór zwierząt tego samego gatunku, w którym a zorganizowana struktura zgodnie z cechami fizycznymi lub behawioralnymi jej członków;. Przepis ten jest znany każdemu z członków, który podejmie odpowiednie działania. W tych relacjach hierarchii i uległości wyróżniają się dwa kluczowe czynniki: dominacja i przywództwo.
Przewaga vs przywództwo w grupach społecznych
Dominacja to atrybut, który zapewnia zwierzęciu dostęp do żywności, zasobów seksualnych lub terytorialnych w sposób preferencyjny w stosunku do innych osobników. Warunek dominacji jest ściśle związany z gatunkiem, wiekiem, wielkością, płcią i agresywnością.
Przywództwo daje jednostce możliwość działania jako lider grupy poprzez uznanie jej członków. Zwykle wiąże się to z cechami fizycznymi lub cechami postaw i ma na celu wspólną korzyść wszystkich członków.
Kilka przykładów hierarchii i uległości w królestwie zwierząt
- Struktura społeczna słoni: W przeciwieństwie do innych gatunków słonie charakteryzują się grupowaniem według płci. Podczas gdy samice wyróżniają się świetną socjalizacją w kontaktach nawet z samicami z innych stad, samce – które na początku tworzą „pojedyncze grupy” – mają tendencję do przyjmowania bardziej niezależnej postawy. W tych męskich jądrach zwykle dochodzi do walki o dominację, stąd izolują się one aż do sezonu rozrodczego.
- Struktura społeczna u wilków:Pomimo istnienia osobników oderwanych od grupy, znanych jako samotne wilki, zwierzęta te charakteryzują się określoną organizacją w stadach. Te ugrupowania tworzą średnio 8-15 osobników prowadzonych przez parę alfa, zwykle mężczyzna i kobieta, którzy pełnią funkcję przewodników grupowych. W przypadku mężczyzny wyróżnienie to przypisuje się po wykazaniu wyższych umiejętności na polu walki.
Czasami różne stada mogą się zbiegać na tym samym terytorium. Jednak dopóki nie ma konkurencji o zdobycz, stada często działają niezależnie.
- Struktura społeczna u szympansów: Charakteryzuje się dynamizmem, szczególnie w przypadku mężczyzn, którzy przez dużą część swojego życia poświęcają się awansowaniu lub utrzymaniu określonego statusu w grupie. W każdym stadzie szympansów znajduje się samiec alfa, który oprócz przywilejów związanych z pożywieniem i kryciem ma szereg obowiązków w zakresie ochrony terytorium i rozjemcy przed walkami wewnętrznymi.
Ten samiec alfama tendencję do otaczania się innymi mężczyznami, zwykle dziedzicznie powiązanymi, którzy przyczyniają się do utrzymania hierarchicznych i uległych relacji.
Ze swojej strony samice zazwyczaj mają też samicę alfa, w której zamiast podkreślania siły czy agresywności, przeważa umiejętność nawiązania kontaktu z grupą. W rzeczywistości, altruizm i tworzenie przyjaznych więzi to niektóre z cech, które określają społeczny charakter szympansów.
Mimo to gatunek ten może przyjmować agresywne zachowania, gdy członkowie różnych społeczności rywalizują ze sobą o to samo terytorium lub samicę. I mogą się nawet zabić.