Skowronek jest jednym z 26 gatunków iberyjskich ptaków stepowych. Grupa ta charakteryzuje się tworzeniem gniazd na ziemi, typowo ziemskim poruszaniem się oraz tajemniczym ubarwieniem, bardzo podobnym do otoczenia.
Symbolicznym przypadkiem jest przypadek skowronka ricoti (Chersophilus duponti), ponieważ cała ludność europejska mieszka w Hiszpanii. Znani autorzy, tacy jak Chaucer i Szekspir, podkreślali w literaturze tego małego ptaszka – głównie ze względu na jego poranną pieśń – symbolizującego wschód słońca w swoich pracach. W tym artykule dowiemy się trochę o życiu i niebezpieczeństwach, przed którymi stoi ta mała piosenkarka.
Charakterystyka skowronka
Skowronek ricotí jest członkiem rodziny ptaków zwanej aláudidos, należącej z kolei do wróblowych, czyli ptaków śpiewających. Są małe, około 11 centymetrów, co razem z jego brązowawe upierzenie pomaga pozostać niezauważonym.
W rzeczywistości jego kamuflaż jest tak skuteczny, że jest znany wśród obserwatorów ptaków jako „duch pustkowi”. Skowronek preferuje otwarte przestrzenie, wielkie równiny, w suchych i półpustynnych środowiskach.
W Hiszpanii spotykamy go głównie na wrzosowiskach Layna lub w dolinie rzeki Ebro, ale także w Rincón de Ademuz i wszędzie tam, gdzie występują romerale, Rosmarinus officinalis.
Śpiewanie
Skowronek jest porannym śpiewakiem, skupiającym swą pieśń w pierwszej godzinie przed świtem. Jego tryl jest bardzo melodyjny i wykonuje go z wielką gwałtownością. Zróżnicowana wokalizacja obejmuje połączenia alarmowe i stresowe, ale najczęściej używane do ich wykrywania są piosenki i roszczenia terytorialne.
Samce śpiewają w locie, broniąc w ten sposób swoich lęgowisk i przyciągając partnerów. Chociaż śpiew u samic odnotowano w przypadku innych gatunków skowronków, w przypadku skowronka ricoti nie ma dowodów na to, że samice śpiewają.
Karmienie skowronków
Ten mały ptaszek jest wszystkożerny i żeruje na ziemi. Jego ulubionym pokarmem są owady, których żywi się bardzo dużą różnorodnością. Zjada również nasiona, trawy, liście, pędy, owoce i kwiaty.
Biologia gniazd i rozrodu
Jak wspomnieliśmy wcześniej, skowronek ricotta buduje gniazda na ziemi. Lokalizują gniazda w taki sposób, aby były osłonięte przez krzak, kępy trawy, grudy ziemi lub kamienie. Kształt gniazda to miseczka.
Jeśli chodzi o liczbę jaj na nieśność, wiadomo, że waha się ona od trzech do pięciu jednostek.i że samica wysiaduje je sama. Chociaż informacje na temat inkubacji są ograniczone, szacuje się, że trwa ona 12 dni. Ponadto pisklęta opuszczają gniazdo po okresie 8 dni.
Sezon lęgowy gatunku trwa od końca marca do początku lipca. Ptaki te pozostają na terenach lęgowych przez cały rok.
Warto wiedzieć, że dla tego gatunku wskaźnik drapieżnictwa – występowanie ataku drapieżników – w gnieździe waha się między 46% a 84%.
Skowronek sklasyfikowany jako zagrożony
Gatunek od co najmniej 10 lat odnotowuje spadek populacji o 4% rocznie, więc jest to rodzaj uwagi priorytetowej. Na poziomie krajowym skowronek jest klasyfikowany jako gatunek zagrożony w Czerwonej Księdze Ptaków Hiszpanii. Kryteria stosowane do klasyfikacji obejmują liczebność populacji oraz obszar jej rozmieszczenia.
A) Tak, klasyfikacja skowronka ricoti wynika z faktu, że powierzchnia jego zajmowanego obszaru wynosi mniej niż 500 km2. Ponadto jego populacja jest bardzo rozdrobniona, ponieważ większość osobników występuje tylko w około 14 miejscowościach.
Dodatkowo jest sklasyfikowany jako gatunek wrażliwy w hiszpańskim Katalogu Gatunków Zagrożonych. Na poziomie europejskim znajduje się w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej (Dyr. 79/409/CEE) jako gatunek podlegający środkom ochronnym.
Przyczyny, które naruszają skowronek
Eksperci uważają, że grupa ptaków stepowych jest najbardziej zagrożoną grupą w Europie i z największym ryzykiem zniknięcia w następnym dziesięciolecia. Między nimi, ricotí skowronek to ptak, który w Hiszpanii cierpi najbardziej.
Nie można zaprzeczyć, że zmiana warunków pogodowych jest stanem niekorzystnym. Innymi przyczynami o jednakowej wadze są oczywiście niedobory żywności i utrata siedlisk.
Skowronek żyje na otwartych, suchych i ciepłych obszarach o niskiej i nierównej roślinności; takich nisz znajduje się coraz mniej w krajobrazie kulturowym Europy Środkowej. Działalność człowieka, poprzez intensyfikację rolnictwa, zmodyfikowała siedliska skowronka ricoti w całej Europie. W konsekwencji step uległ pogorszeniu i zmniejszeniu jego powierzchni.
Gwałtowny spadek populacji skowronka ricoti wzbudził alarm o pilnej potrzebie opracowania krajowej strategii ochrony. Strategia obejmuje środki mające na celu ochronę zasobów i zapewnienie ich długoterminowej rentowności.
Strategia ochrony skowronka ricotí obejmuje ochronę obszarów, na których zamieszkuje ten gatunek, unikaj nowych oddziaływań na tych obszarach i zarządzaj siedliskami. Ponadto uważa się za niezbędne przeprowadzenie programu monitoringu opartego na skutecznych metodach spisu ludności.
Zarządzanie siedliskami, nieunikniony obowiązek
Eksperci podnoszą obowiązek ochrony, w miarę możliwości, szeregu potencjalnych płatów siedlisk, które mogłyby pełnić rolę naturalnych korytarzy między pozostałymi populacjami i umożliwić rekolonizację.
Eksperci szacują, że 200 hektarów to minimalny pożądany obszar dla płatów siedlisk, w których występują populacje ricoti skowronka. Ostatnio sytuacji tego zagrożonego ptaka sprzyja program badań i ochrony tego gatunku prowadzony przez rząd hiszpański.