Czy u zwierząt istnieje altruizm, czy też bezinteresowne działanie zawsze jest motywowane? To pytanie było zadawane wiele razy w historii, zarówno po to, by mówić o nas, ludziach, jak i innych żywych istotach.
Zwierzęta istnieją w społeczeństwie, a korzyści kilku można przetłumaczyć (prawie zawsze) w dodatniej ogólnej liczbie dla gatunku. Nic więc dziwnego, że naukowcy wątpią, czy w naturze istnieją całkowicie altruistyczne akty.
Czym jest altruizm?
W naturze altruizm to relacja między dwiema jednostkami w taki sposób, że jedna z nich korzysta z działania drugiej kosztem spadku skuteczności biologicznej tej drugiej.
Przykłady „altruizmu” w przyrodzie
W dziczy Przetrwanie i utrwalanie gatunku to główne motywacje żywych istot. Przy takim sposobie życia nie ma miejsca na altruizm. Są jednak przypadki, które na pierwszy rzut oka mogą wzbudzić w nas wątpliwości. Przedstawimy Ci je poniżej.
Wspólne karmienie piersią
U wielu gatunków ssaków za ssanie młodych i innych w grupie odpowiada kilka samic. Zamiast inwestować czas i środki w wychowywanie tylko własnego potomstwa, nie wykazują preferencji i dzielą się pracą z resztą matek. Przykładowym gatunkiem ssaków zbiorowych są kapibary.
Połączenia alarmowe
Psy preriowe używają różnych rodzajów sygnałów ostrzegawczych, aby opisać niebezpieczeństwo zbliżające się do nory. Zatem, Ostrzegają resztę grupy, aby mogli się ukryć i pozostać bezpieczni. Dopóki piesek preriowy działa na straży innych, jest narażony na niebezpieczeństwo, aby uratować swoich towarzyszy.
Podobny przypadek obserwuje się u surykatek, gdzie są strażnicy, którzy skanują teren i wywołują alarmy, gdy drapieżniki są w pobliżu.
Pomocnicy w gnieździe lub norze
Najmłodsze osobniki wielu gatunków ptaków pozostają przy rodzicach i pomagają w opiece nad kolejnym lęgiem, zamiast wyjeżdżać założyć własne rodziny. Bogatka i sójka z Florydy to dwa przykłady ptaków pomocniczych.
Altruizm reprodukcyjny
Owady robotnice żyjące w społeczeństwach, takie jak mrówki czy pszczoły „poświęcają” własną płodność i są poświęcone wyłącznie opiece i karmieniu potomków królowej kolonii.
Czy altruizm naprawdę istnieje u zwierząt?
Wszystkie te przykłady altruizmu i wiele innych, które istnieją, naturalnie sprawiają, że zastanawiamy się, dlaczego tak się dzieje. Jeśli dobór naturalny faworyzuje te strategie, które zwiększają biologiczną skuteczność jednostki, a nie grupy, jak można wyjaśnić ewolucję zachowań altruistycznych?
Pierwsze wyjaśnienie to pokrewieństwo: Poprzez krewnych własne geny danej osoby mogą być również przekazywane przyszłemu pokoleniu. Dzieje się tak, gdy korzyści ze zwiększenia biologicznej skuteczności krewnego są większe niż koszt zmniejszenia skuteczności jednostki altruistycznej.
To zachowanie jest przenoszone i trwa w populacji i jest pośrednim sposobem przyczyniania się do następnego pokolenia, ale co się dzieje, gdy nie ma pokrewieństwa?
- Współpraca wewnątrzgatunkowa. Dwie osoby współpracują, ponieważ obie odnoszą korzyści, zwiększają swoją biologiczną skuteczność, a zatem geny sprzyjające tego typu relacjom rozprzestrzeniają się w populacji. Przykładem są polowania grupowe: im więcej myśliwych jest zaangażowanych, tym większe jest prawdopodobieństwo, że uda się trafić dużą zdobycz.
- Wzajemny altruizm. Jednostka raz działa altruistycznie, a beneficjent przyjmuje tę rolę innym razem. To jest typowa sytuacja, gdy mieszkasz w społeczności: Jeśli jednostka nie współpracuje, jest „karana” przez resztę grupy, więc najwygodniej jest współpracować. Ten gest jest bardzo typowy dla grup naczelnych.
Czy możemy więc powiedzieć, że altruizm istnieje w przyrodzie? Debata jest otwarta, zwłaszcza dla ludzi. Jeśli dokładnie przestudiujemy definicję altruizmu, zobaczymy, że oczywiście za każdym naszym działaniem kryje się motywacja.
