Hodowla słoni w niewoli stoi przed wielkimi wyzwaniami związanymi z opracowywaniem przydatnych wytycznych dotyczących medycyny prewencyjnej. Problemy zdrowotne stanowią ogromną troskę o przetrwanie tych zwierząt w wylęgarniach, zwłaszcza w tych krajach, w których stykają się słonie w niewoli i na wolności.
Stres i choroby wieloczynnikowe wynikające z obchodzenia się (lub ich braku) są powszechne u wszystkich zwierząt trzymanych w niewoli, nie wspominając ryzyka przeniesienia infekcji w programach hodowlanych pomiędzy placówkami zoologicznymi.
Medycyna profilaktyczna u słoni
Pojęcie „medycyny profilaktycznej”
Zdrowie jest definiowane przez WHO jako stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego. Odnosi się to doskonale do zwierząt, zwłaszcza gatunków stadnych, takich jak słonie.
Przed laty zdrowie postrzegano tylko z punktu widzenia leczniczego, ale dziś mówi się o tym podejście profilaktyczne i promocyjne, uznane za niezbędne. Tym bardziej, biorąc pod uwagę łatwość transgranicznego przenoszenia chorób w zglobalizowanym świecie.
Zawsze nam mówili, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”, prawda?
Medycyna zapobiegawcza to taka, która zapobiega powstawaniu, progresji i przenoszeniu chorób. To znaczy ten, który interweniuje przed wystąpieniem infekcji, unikając wszystkich jej negatywnych konsekwencji.
Profilaktyka chorób zwierząt
Odpowiednie żywienie i warunki mieszkaniowe, odpowiednie środowisko społeczne, silne środki kontroli chorób i inne pozytywne praktyki zarządzania sprzyjają zdrowiu. Zła higiena, zła dieta, brak ruchu i stresu, predysponować do choroby.
Dodatkowymi determinantami są cechy potencjalnego patogenu (zjadliwość, dawka zakażenia itp.) oraz status zwierzęcia (wiek, płeć, kompetencje immunologiczne).
Chore słonie na wolności i w niewoli
Dzikie zwierzęta na wolności zwykle nie wykazują objawów klinicznych aż choroba jest bardzo zaawansowana. To „maskowanie” objawów klinicznych służy ich ochronie przed drapieżnikami.
Ale to samo w niewoli diagnostyka i leczenie przez weterynarzy jest skomplikowane. Dlatego tak ważne jest, aby w miarę możliwości unikać pojawienia się choroby u zwierząt trzymanych w takich warunkach.
Nadzór epidemiologiczny
Nadzór epidemiologiczny nad słoniami na wolnym wybiegu wymaga innego podejścia niż stosowane w diagnozowaniu chorób u jednego zwierzęcia.
Rutynowe zbieranie podstawowych danych epidemiologicznych powinno iść w parze z lista znanych możliwych chorób. Choroby, które mogą obejmować czynniki zakaźne oraz czynniki środowiskowe, ekologiczne, fizjologiczne i patologiczne.
Stan ciała może również pomóc w monitorowaniu chorób niezakaźnych. Na przykład głód i niedożywienie. U słoni afrykańskichgłębokość zagłębienia lędźwiowego i wybrzuszenia grzebienia kości biodrowej można wykorzystać do oceny kondycji ciała.
Szczególne cechy, które należy wziąć pod uwagę w chorobach zakaźnych
Choroby zakaźne wymagają dalszej oceny za pomocą technik mikrobiologicznych, patologicznych, serologicznych i parazytologicznych. W wielu zwierzętach w ogrodach zoologicznych są teraz badanie białek generowanych przez stres. Może to być przydatne narzędzie do wykrywania związanych z tym zagrożeń dla zdrowia.
Jak postępować w przypadku wybuchu choroby w stadzie słoni?
W krajach takich jak Indie, gdzie tak dużą wagę przywiązuje się do słoni, istnieje ustawa o ochronie dzikiej przyrody. Ustawa ta zobowiązuje do szczepienia bydła domowego w promieniu 5 km wokół obszarów chronionych. Zapobiega to chorobom zakaźnym, takim jak wąglik lub pryszczyca rozprzestrzeniająca się na dziką przyrodę.
W przypadku wybuchu choroby zakaźnej konieczne może być zastosowanie szczepień, aby zapobiec zakażeniu innych osób.
A jak mogę zastosować profilaktykę w moim zoo?
W pierwszej kolejności ważne jest ustalenie stanu zdrowia i rozpowszechnienia chorób zwierząt, które będziemy wprowadzać w naszym ośrodku. Z tego powodu zaleca się przeprowadzenie badań przed przemieszczeniem i zastosowanie nadzoru epidemiologicznego.
Być może najskuteczniejszym środkiem jest: Kwarantanna. Oznacza to, że należy izolować przez pewien czas zwierzęta, które przybywają do placówek jako nowe, na wypadek, gdyby wykazywały jakąkolwiek ukrytą patologię.
Prowadzenie ewidencji danych dotyczących zdrowia naszych zwierząt pomoże nam i osobom odpowiedzialnym za ogrody zoologiczne, z którymi prowadzimy wymiany.