Wszyscy znamy komary i ich nawyki krwiopijne. Hematofagium, czyli jedzenie oparte na krwi, jest szeroko rozpowszechnione w przyrodzie i ludzkiej kulturze popularnej, od nieznośnych owadów po przerażające potwory, takie jak Dracula. Ta ewolucyjna strategia generuje duże zainteresowanie, jest to całkowicie sprzeczne z koncepcją jedzenia, którą mają ludzie. Następnie zanurzamy się w te linie w świecie zwierząt żywiących się krwią.
Klasyfikacja
Zwierzęta krwiożerne są z definicji pasożytami, ponieważ uzyskują korzyści żywieniowe w oparciu o pogorszenie stanu zdrowia żywiciela, z którego korzystają. W zależności od lokalizacji mogą to być:
- Pasożyty zewnętrzne: większość zwierząt z krwiożercami, zarówno punktowych, jak i długoterminowych żywiciela, żywi się krwią poprzez kontakt z naskórkiem zwierzęcia. Wszyscy przychodzą mi na myśl komary, nietoperze lub kleszcze.
- Endopasożyty: istnieją również żywe istoty, które żywią się krwią „od wewnątrz”. Przykładem tego jest tasiemiec, który przyczepia się do wewnętrznych tkanek jelita zwierzęcia i możesz przez nie przepuścić płyn krwi.
Ponadto, w zależności od tego, w jakim procencie opierają swoją dietę na krwi, hematofagi różnią się:
- Wymagane: przykładami są pluskwy Cimex lectularius, które żywią się tylko krwią przez cały dorosły cykl życia, lub kleszcze.
- Fakultatywnie: To może wydawać się ironiczne, ale przykładem fakultatywnego wysysania krwi jest wiele komarów. Na przykład gatunekAedes aegyptiw wieku dorosłym żywi się pyłkiem kwiatowym i sokiem owocowym, ale samice potrzebują krwi do składania jaj, ponieważ jest to proces żywieniowo kosztowny.
Tylko dzięki temu systemowi klasyfikacji łamiemy już wiele uprzedzeń, ponieważ zwierzęta, które są kulturowo związane z obyczajami krwiopijnymi, takie jak niektóre komary, teoretycznie mogą spędzić życie bez spożywania krwi.
Ewolucja hematofagii
Jako praktyka żywieniowa strategia ta ewoluowała niezależnie u różnych taksonów pierścieniowatych, nicieni, stawonogów i ssaków. Na przykład, rząd muchówek przedstawia 11 rodzin z nawykami ssania krwi.
Szacuje się, że istnieje około 14 000 gatunków stawonogów ssących krew, w tym niektóre nie do pomyślenia owady, takie jak ćma.Kaliptra, który żywi się krwią kręgowców.
Zwierzęta te, niezależnie od dystansu ewolucyjnego, mają również tendencję do prezentowania szeregu adaptacji biologicznych które ułatwiają identyfikację żywiciela, którym można się żywić:
- Ponieważ większość ssaków ssących krew żywi się krwią ssaków, przystosowały się do życia nocnego: wykorzystują ją, by ssać ją podczas snu.
- Są chodzącymi detektorami emisji CO2, chemikaliów w pocie, ciepła i ruchu. Wszystkie te parametry wskazują, że w pobliżu znajduje się ciepłokrwista żywa istota.
- Są to zazwyczaj małe zwierzęta, ciche i szybkie, ponieważ nie są zainteresowane wykryciem przed ugryzieniem.
Ponadto hematofagi wykształciły różne ostre struktury, aby z łatwością przenikać przez naskórek, a tym samym uzyskiwać dostęp do naczyń włosowatych krwi. Przykładami tego są spiczaste trąby, szczęki i ostre kły.
Idziemy dalej, ponieważ niektóre stawonogi, takie jak kleszcze, wytwarzają antykoagulanty w ślinie, które zapobiegają zamykaniu się rany i mogą w ten sposób ssać krew w nieskończoność. Jest to najwyższy wyraz adaptacji ewolucyjnej, ponieważ większość systemów zwierzęcych jest podporządkowana zmaksymalizować czas kontaktu z gospodarzem, na którym się żywi.
Po co żywić się krwią?
Ewolucja opiera się po części na wyścigu między żywymi istotami, aby zmaksymalizować korzyści płynące z natury, a tym samym móc się rozmnażać. Hematofagia to ryzykowna strategia: krew jest bardzo uboga w węglowodany i witaminy, a dostęp do niego jest znacznie bardziej złożony niż np. żerowanie na roślinach.
Jednak kluczem może być eksploatacja nowych nisz ekologicznych:
- Im trudniej jest zdobyć zasób, tym mniej ogólne gatunki zwierząt będą go poszukiwać.
- To znacznie ogranicza konkurencję o nią i pozwala niektórym gatunkom stać się specjalistami dostosować całą jego morfologię i zachowanie, aby wykorzystać ten trudno dostępny zasób.
Może tak być w przypadku hematofagii. Podczas gdy większość bezkręgowców walczy o zdobycz i rośliny, krwiopijcy specjalizują się w bardzo rzadkim stylu życia.
