W biologii systematycznej pojęcie apomorfii jest używane w sposób ciągły. Wynika to z jego znaczenia w rozwikłaniu ewolucyjnych relacji między żywymi istotami.
Ale czym właściwie jest apomorfia? Jaka jest twoja rola w klasyfikowaniu żywych istot na różne grupy? Zachęcamy do dalszej lektury, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten fascynujący temat.
Apomorfia: stan wywodzący się z postaci
Jest określany jako apomorfia (z greckiego „oddzielna forma”) do cechy, która jest ewolucyjną nowością. Oznacza to, że w taksonie zwierząt apomorfia byłaby charakterem odmiennym od innego pobliskiego taksonu, a zatem całkowicie je różnicuje.
Dlatego apomorfie służą jako markery ewolucyjne i są doskonałym sposobem na klasyfikację żywych organizmów. Jej przeciwieństwem byłaby plesiomorfia, czyli przodek lub ewolucyjnie poprzedni charakter apomorfii.
Biolodzy ewolucyjni używają słów apomorfia i plesiomorfia, aby uniknąć używania terminów zaawansowany i prymitywny. W ewolucji nie ma sensu mówić o bardziej podstawowych lub bardziej wyrafinowanych postaciach, ponieważ w naturze nie ma skali doskonałości.
Rodzaje apomorfii
Apomorfie są głównie markerem ewolucyjnym, który pozwala nam na grupowanie żywych organizmów w taksony. Aby to zrobić, konieczne jest rozróżnienie wywodzące się z niego dwa terminy: synapomorfia i autoapomorfia.
Gdy pojawia się ewolucyjna nowość podzielana przez dwa lub więcej taksonów, mówimy o synapomorfii. Ten termin jest odpowiednikiem wspólnych znaków pochodnych, ponieważ są to cechy wspólne dla kilku grup zwierząt.
Przykładem synapomorfii może być kręgosłup, ewolucyjna nowość, która odróżnia wszystkie taksony kręgowców (gady, ptaki, ssaki… itd.) od bezkręgowców.
Po drugie, istnieją ewolucyjne nowości, które są unikalne dla grupy zwierząt. W tym przypadku mówimy o autoapomorfiach, ponieważ jest to cecha nowatorska, występująca tylko w tej grupie.
Na przykład u ludzi zdolność mówienia byłaby autoapomorfią, ponieważ jesteśmy jedynym gatunkiem posiadającym tę zdolność. Jakkolwiek złożony może być ten konglomerat terminologiczny, jest on nieoceniony w dziedzinie klasyfikacji istot żywych.
Apomorfie i kladystyka
kladystyka (z greki klados, „Oddział”) to rygorystyczna metoda analizy, która wykorzystuje wspólne właściwości pochodne (tj. synapomorfie) żywych istot do ich klasyfikacji.
Innymi słowy, kladystyka analizuje właściwości różnicujące zbiór istot żywych innych. Dla tej gałęzi nauki prawidłowa identyfikacja apomorfii jest niezbędna.
Celem kladystyki jest tworzenie kladogramów lub drzew filogenetycznych. Kladogram to po prostu diagram drzewa, w którym powiązane są gałęzie ewolucyjne. Dlatego synapomorfie byłyby węzłem, w którym dwie gałęzie rozdzieliłyby się na podstawie znaku pochodnego.
Apomorfie i klady parafiletyczne
Należy zauważyć, że czasami ludzie grupują zwierzęta w oparciu o wspólną cechę, która jednak ma inne pochodzenie lub powstała w niezależny sposób. Tak jest w przypadku kladów parafiletycznych.
Te taksony gdzie zwierzęta są pogrupowane według klasycznej systematyki ze względu na szereg cech wspólnych, ale tak naprawdę nie są ze sobą powiązane.
Jako przykład mamy rybę. Ryby są klasycznie definiowane jako każdy kręgowiec, który nie jest czworonogiem (który ma cztery kończyny).
Pomimo wielu wspólnych cech (łuski, życie wodne i wiele innych adaptacji), genetyka wykazała, że ryby nie mają jednego pochodzenia ewolucyjnego, a zatem są kladem parafiletycznym.
Znaczenie rygorystycznej klasyfikacji
Czasami ludziom wygodnie jest klasyfikować żywe istoty na podstawie pewnych wspólnych cech. Dlatego mamy kategorie znane na całym świecie, które jednak mają różne pochodzenie ewolucyjne: ryby, ptaki, dinozaury … itd.
Nie powinniśmy jednak zapominać, że aby ugrupowanie było ważne i powszechnie akceptowane, jego członkowie muszą mieć wspólne pochodzenie ewolucyjne. Dlatego jest to niezbędne prawidłowa identyfikacja apomorfii do klasyfikacji zwierząt.
Podsumowując, apomorfie są unikalnymi cechami ewolucyjnymi każdego taksonu zwierząt, które są bardzo ważne dla ustalenia naturalnej i wiarygodnej klasyfikacji istot żywych.
