Codziennie słyszymy o roli witaminy D w regulacji wchłaniania wapnia i fosforu. Z tego powodu ta witamina jest tak ważna dla zdrowia kości. Poza zdrowiem kości ważne jest, aby wiedzieć, że nadmiar witaminy D może prowadzić do niekorzystnych skutków, niezależnie od tego, czy wynikają one z nadmiaru wapnia, czy też mają bezpośredni wpływ na tkanki.
Chociaż wapń przyczynia się do rozwoju kości, to również jest kluczem do innych procesów, takich jak skurcz mięśni i przekazywanie sygnałów neuronowych. W przypadku nadmiaru wapnia szczególnie podatne na uszkodzenia są serce, tętnice, przewód pokarmowy i nerki.
Stopniowo różne badania naukowe wykazały, że VitD pełni również rolę regulacyjną w różnych tkankach. Z tych powodów bardzo ważne jest, aby zrozumieć, co robi witamina D, jak wygląda jej metabolizm i jakie są bezpieczne dawki dla twojego zwierzaka. Tutaj powiemy ci wszystko.
Co to jest witamina D?
Najpierw, chemiczny charakter witaminy D to lipidy i produkujemy je z cholesterolu. Jako taka jest rozpuszczalną w tłuszczach cząsteczką, która jest trawiona i wchłaniana do organizmu w taki sam sposób jak lipidy w diecie. Jest również wydalany z kałem, poprzez żółć.
Kiedy poziom witaminy D wzrasta powyżej potrzeb organizmu, wzrasta. Może więc być magazynowany głównie w wątrobie, choć znajduje się również w tkance tłuszczowej. Kumulacja występuje preferencyjnie w rybach, w porównaniu z gatunkami lądowymi, które przechowują mało witaminy D w organizmie.
Organizm może wytwarzać witaminę D
Ogólnie rzecz biorąc, wiele roślinożernych i wszystkożernych zwierząt ma w komórkach skóry prekursor 7-dehydrocholesterolu. Kiedy skóra jest wystawiona na słońce, Promienie UVB katalizują syntezę witaminy D3 z tego prekursora.
Sama witamina D3 jest biologicznie nieaktywna i musi zostać przekształcona w aktywną formę hormonalną w dwuetapowym procesie:
- Najpierw wędruje do wątroby. Tam następuje początkowa transformacja, w wyniku której powstaje cząsteczka 25-VitD3. Chociaż ten metabolit nie jest aktywny, jest bardzo stabilny i stanowi sposób, w jaki witamina przechodzi przez organizm. Jest to wariant spożywany podczas spożywania oleju z wątroby dorsza lub tłustych mięs.
- Następnie ta nieaktywna forma wędruje do nerki, gdzie jest przekształcana do aktywnej postaci 1,25-di(hydroksy)witaminy D3, zwanej kalcyferolem. Związek ten krąży we krwi jako hormon i pośredniczy w działaniach biologicznych, wiążąc się z receptorem witaminy D, który znajduje się głównie w jądrach komórek docelowych.
Zwierzęta, które mogą wykonać tę syntezę, obejmują ludzi, szczury, świnie, konie, ptaki, owce i krowy. Jednak skóra kotów i psów – i prawdopodobnie innych mięsożerców – wytwarza niewiele witaminy D w skórze i dlatego zwierzęta te są uzależnione od jej spożycia w diecie.
Rośliny mogą również wytwarzać odmianę witaminy D, z ergosterolu, która nazywa się witaminą D2.
Co zrobić, jeśli u zwierząt występuje niedobór witaminy D?
Ostatnio wiele uwagi poświęcono problemowi niedoboru witaminy D u psów. Najbardziej znanym efektem jest kość, ponieważ jej niedobór wiąże się z cierpieniem na krzywicę, objawia się to bardzo wyraźnymi deformacjami fizycznymi.
Niedawne badanie, w którym oceniono 350 psów domowych, wykazało, że dwie trzecie miało niewystarczający poziom VitD w swoich ciałach. Poza tym uderzające jest zrozumienie, że zmienność witamin stwierdzona między zwierzętami, które miały podobną dietę, była bardzo duża.
Coraz więcej badań sugeruje związek między niedoborem VitD a wieloma chorobami, w tym rakiem.
A jeśli suplementacja powoduje nadmiar witaminy?
Według różnych doniesień naukowych, witamina D ma bezpośredni wpływ na ponad 36 różnych typów komórek. W rzeczywistości stwierdzono, że ekspresja ponad 50 genów jest indukowana przez VitD. Ogólnie rzecz biorąc, wśród procesów najbardziej dotkniętych nadmiarem VitD wyróżnia się kontrola nerwowo-mięśniowa i funkcja odpornościowa.
U psów Nadmierna suplementacja witaminą D może spowodować niewydolność nerek w ciągu kilku dni. Niestety, nie są znane idealne dawki suplementów w celu utrzymania zdrowia komórek dla każdej rasy i na każdym etapie wzrostu psów.
Mimo to aktualne zalecenia dotyczące spożycia tej witaminy zawarte są w przewodniku żywieniowym Europejskiej Federacji Producentów Karmy dla Zwierząt Domowych.
Z biegiem lat wiele komercyjnych karm dla zwierząt domowych zawiera zbyt dużo witaminy D w karmach powodowały choroby, a nawet śmierć zwierząt, które je zjadały. W 2022-2023 roku w Hiszpanii firma Hill’s zajmująca się karmą dla psów wycofała partie produktów na nadmiar witaminy D.
Czy suplementacja to panaceum?
Odpowiedź na to pytanie z pewnością stanowi wyzwanie. W 2011 roku badanie oceniało związek między poziomem 25-VitD we krwi u psów a rozwojem guzów komórek tucznych. Autorzy stwierdzili, że owczarki z nowotworem miały mniej 25-VitD niż grupa owczarków bez nowotworu.
Intrygujące jest to, że porównując diety obu grup psów, Odkryli, że wszystkie psy otrzymały podobne ilości 25-VitD. Więc ten wynik sugeruje, że poziom 25-VitD we krwi nie zależy wyłącznie od diety.
W związku z tym pozostaje wiele pytań do rozwiązania: czy rak może zmniejszyć zdolność psa do wytwarzania 25-VitD? Czy niektóre psy są narażone na czynniki ryzyka, które uniemożliwiają im tworzenie tego związku? Tylko czas i eksperymenty dadzą nam jasne odpowiedzi.
Współczesne życie psów
Poprzednio, psy pozyskiwały optymalną ilość witaminy D z zapasów tłuszczu swojej martwej ofiary. Jednak faktem jest, że zwierzęta towarzyszą także gatunkowi ludzkiemu w jego przyprawiającej o zawrót głowy zmianie stylu życia.
Z tego powodu zmieniła się dieta psów, która obecnie opiera się prawie wyłącznie na paszach komercyjnych. Dla nich suplementacja dostarczana w pożywieniu stała się głównym źródłem witaminy D.
Jakie czynniki mogą zmniejszyć biodostępność witaminy D?
Oto kilka czynników, które mogą ograniczać dostępność witaminy D u Twojego zwierzęcia:
- Elementy diety: wielonienasycone tłuszcze, fluor i niska zawartość magnezu w żywności mogą zmniejszać biodostępność witaminy D.
- Narażenie na DDT i inne pestycydy: również polichlorowane bifenyle (PCB), które są związkami zanieczyszczającymi środowisko pochodzenia przemysłowego, zwiększają ryzyko niedoboru 25-VitD o 3%. Ponadto narażenie na glifosat, związek występujący w żywności i środowisku, zmniejsza poziom witaminy D.
- Inne związki chemiczne, takie jak środki zmniejszające palność: na przykład polibromowane etery difenylowe (PBDE), mierzone we krwi, wykazały poziom 10 razy wyższy u psów niż u ludzi. Związki te pochodzą z komercyjnej żywności i wiadomo, że inaktywują witaminę D.
- Inne czynniki, takie jak kastracja/kastracja: Wiadomo, że wysterylizowane samice mają o 10% mniej 25 VitD we krwi niż samice nienaruszone. Podobnie wykastrowane samce mają o 30% mniej niż nienaruszone samce.
- Różne schorzenia: każdy przypadek choroby nerek może zapobiec konwersji 25VitD do użytecznej formy witaminy D, kalcyferolu. Również niektóre zabiegi medyczne, które są metabolizowane w wątrobie, mogą blokować przetwarzanie witaminy D.
Jak widać, na większość psów żyjących w środowisku domowym będą oddziaływać co najmniej dwa lub trzy z tych czynników. Z tego powodu konieczne jest uwzględnienie znaczenia witaminy D w diecie zwierząt i skuteczne wprowadzenie jej do ich codziennego jadłospisu.
