Rzęsistkowica u ptaków jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez pierwotniaki Trichomonas gallinae. Typowymi żywicielami tego pasożyta są ptaki z rodziny Columbidae, które mają dużą częstość występowania rzęsistkowicy bez objawów, chociaż mogą również zarażać wiele gatunków ptaków.
Patologia jest również znana jako „mofletony” lub „choroba obrzęku oczu” u kanarków. We wszystkich przypadkach – ponieważ jest to choroba zakaźna – wskazane jest oddzielenie zarażonych osobników, aby uniknąć szybkiego rozprzestrzeniania się pierwotniaka.
Rzęsistkowica u ptaków
Ptaki są zwykle zarażane przez bezpośredni kontakt z innymi chorymi osobnikami, ale również pośrednio poprzez spożywanie skażonej żywności lub poprzez mleko z roślin podczas karmienia piskląt.
Ponadto zakażone zwierzęta mogą wykazywać powikłania, jeśli działanie pierwotniaka zostanie dodane do działania innych patogenów, takich jak bakterie lub grzyby, co prowadzi do wtórnych infekcji.
Co powoduje rzęsistkowicę?
Rzęsistkowica u ptaków jest wywoływana przez pierwotniaki Trichomonas gallinae, których istnieje wiele odmian. Niektóre są bardzo chorobotwórcze, ale inne nie są bardzo zjadliwe i nie powodują objawów klinicznych. Na szczęście umożliwia to odporność na najbardziej chorobotwórcze szczepy.
Choroba jest dość rozpowszechniona w Europie, a pierwsze przypadki zidentyfikowano we Włoszech i Francji. Po początkowych epidemiach rozprzestrzenił się na resztę kontynentu poprzez eksport zainfekowanych okazów. Przemieszczanie się zarażonych zwierząt również przyczynia się do jego rozszerzenia.
We wszystkich krajach świata, w których żyją gołębie, występuje rzęsistkowica, ze względu na dużą plenność rodziny i jej duże zdolności adaptacyjne. Gołębie mają prawie światową dystrybucję, dlatego ta pasożytnicza choroba jest jedną z najbardziej znanych w dzikiej przyrodzie.
Gołębie przenoszą chorobę na inne ptaki, pośrednio poprzez wodę, pokarm, karmienie potomstwa lub po zjedzeniu przez ptaki drapieżne.
Objawy choroby
Nasilenie objawów zależy od zjadliwości szczepu. Niektóre z najczęstszych objawów klinicznych to:
- Zwierzę może być bezobjawowe, ale patogen jest obecny w błonie śluzowej jamy ustnej i jest to część flory układu pokarmowego lub oddechowego.
- Nisko patogenne szczepy mogą powodować niewiele objawów, poza nadmiernym ślinotok i stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej i gardła.
- Kiedy szczep jest bardzo zjadliwy, może spowodować bardzo poważne obrażenia głowy, szyi i wola lub zaatakować wątrobę, płuca, osierdzie, otrzewną, worki powietrzne i trzustkę.
Nazwa choroby u kanarków jest bardzo opisowa, gdyż dobrze podsumowuje wygląd chorych osobników. Choroba zaczyna się obrzękiem powiek, łysieniem i wybrzuszeniem worków powietrznych.
Od tego czasu tworzy się ropna wydzielina powodująca podrażnienie wokół oka, które zwilżają pióra w tym obszarze. Ropny wysięk następnie zagęszcza się, powodując zapadanie się oka, nadając mu bezczelny wygląd i uniemożliwiając zwierzęciu jedzenie.
Zmiany te przekształcają się w ziarniniaki, które mogą pojawić się w różnych obszarach oka, a podrażnienie powoduje silne swędzenie. Dlatego ptaki ocierają się prętami klatki lub jakąkolwiek inną powierzchnią, rozprzestrzeniając pasożyta.
Czy jest leczenie?
Jest lekarstwo na rzęsistkowicę, ale lepiej działać szybko, aby uniknąć komplikacji. Wszystkie leki na rzęsistki wywodzą się z nitroimidazoli, leków o szerokim spektrum działania, które działają również przeciwko innym pasożytom, takim jak giardia, gronkowce, E coli lub bakterie beztlenowe, takie jak Clostridia.
Leki te podawane są w formie tabletek i razem z monitorowaniem ptaków są zwykle skuteczne, ale w dużej mierze zależą od stanu, w jakim znajduje się zwierzę. W ciężkich przypadkach może być konieczna płynoterapia i karmienie na siłę.
W przypadku bardzo poważnych zwierząt można przeprowadzić eutanazję, ponieważ nie można zagwarantować dobrostanu zwierząt.
Rzęsistkowica jest poważną chorobą charakteru, która dotyka ptaki, zwłaszcza gołębi, dlatego szybko rozprzestrzenia się na inne ptaki. Po wykryciu typowych urazów wokół oka ważne jest, aby działać szybko i zwrócić się o pomoc do weterynarza, aby leczenie było skuteczne.