Jeśli zastosujemy się do referencji hiszpański Słownik, selekcja rozumiana jest jako „wybór jednej lub więcej osób lub rzeczy z grupy na podstawie określonego kryterium”. Stosując termin naturalny rozumiemy, że to natura dokonuje tego wyboru.
Na tej podstawie moglibyśmy stwierdzić, że dobór naturalny jest przez samą naturę wyborem jednej lub więcej żywych istot w oparciu o pewne kryteria. Z drugiej strony adaptacja to nic innego jak zdolność pewnej żywej istoty do przetrwania i rozmnażania się w określonym środowisku. W tym sensie, to adaptacja i brak adaptacji powodują powstanie doboru naturalnego.
Jak widać, dobór naturalny i adaptacja to dwa ściśle powiązane terminy. Zobaczmy więcej o tej relacji poniżej, ponieważ jest to fascynująca podróż przez świat zwierząt.
Gdyby wszystkie zwierzęta były doskonale przystosowane do wszystkich ekosystemów, nie byłoby doboru naturalnego.
Pochodzenie terminów: dobór naturalny i adaptacja
Pierwszą osobą, która przestudiowała te koncepcje, był Charles Darwin, autor książki Pochodzenie gatunków. Można to uznać za pierwszą pracę naukową na ten temat i fundamentalny tekst biologii ewolucyjnej. Jako ciekawostkę możemy wskazać, że książka ta wzbudziła wielkie kontrowersje, zwłaszcza wśród zakonników.
Eksperymenty zebrane w tej książce wywróciły jeden z filarów ówczesnego chrześcijaństwa: kreacjonizm. Zaprzeczał idei inteligentnego projektu, czyli udziału Boga w ewolucji gatunków. Pomimo tego, że jest to więcej niż sprawdzona teoria, do dziś dobór naturalny wciąż ma wielu przeciwników, zarówno w dziedzinie nauki, jak i poza nią.
Przetrwanie najsilniejszych, prawda?
Jest popularne powiedzenie, które zaczyna się od słów: „kto z dziećmi idzie spać… ”. Być może wielu ludziom zdarza się, że słysząc o doborze naturalnym, ich mózg automatycznie uzupełnia zdanie bardzo ciekawym substytutem: ewolucja drogą doboru naturalnego. Kiedy uczyliśmy się w szkole iw liceum to było zwykłe wytłumaczenie, ale okazuje się, że tak nie jest.
Przetrwanie najsilniejszych to wyjaśnienie, które nie obejmuje 100% wszystkich scenariuszy doboru naturalnego. Przyjrzyjmy się temu za pomocą poniższego przykładu.
W stadzie wilków samiec alfa jest jedynym, który ma prawo do reprodukcji. Ta osoba jest tą, która zagwarantuje utrzymanie swojej genetyki. Ten wilk zdołał osiągnąć najwyższą pozycję w stadzie walcząc z resztą samców, których narzucił.
W tym przypadku możemy założyć, że ten odnoszący sukcesy, energiczny, zwinny i atrakcyjny samiec alfa jest najsilniejszym w stadzie. W związku z tym, szczenięta tego „superwilka” będą miały część wspaniałej genetyki ojca. Z drugiej strony, geny przegranych, które są bezwartościowe w porównaniu z genetyką samca alfa, zostaną dla nich stracone, chyba że w pewnym momencie zdołają pokonać innego samca alfa.
Jak widzimy w tym scenariuszu, przetrwanie najsilniejszych pasuje do definicji, ale lepiej przeanalizujmy inny przykład.
Z pewnością zafascynowało nas samiec pawia z tymi majestatycznymi piórami na ogonie, że jeśli już nam zaimponują, wyobraź sobie samicę. Ale jeśli dobrze się nad tym zastanowimy, ten ogromny ogon, który tak bardzo lubią samice, jest ogromnym problemem, jeśli chodzi o ucieczkę potencjalnym drapieżnikom. Warto więc zapytać, dlaczego ogromny ogon czyni je bardziej wrażliwymi i słabymi, wraz z nim ewoluowały pawie.
Przetrwanie najsilniejszych, tym lepiej
Dobór naturalny i adaptacja nie zawsze faworyzują najsilniejszych, ale najsilniejszych, czyli ten z największą liczbą potomków.
Czasami najsilniejszy jest najsilniejszy, ten, który łatwiej dopasowuje się do otoczenia, tym lepiej przeżywa i tym więcej ma potomstwa. Ale w innych przypadkach selektywna presja seksualna tworzy postacie, które są szkodliwe dla zdolności przetrwania, jak na przykładzie pawia. Mimo to tym zwierzętom o tych początkowo nieprzystosowanych charakterach udaje się rozmnażać i utrzymywać swoją linię genetyczną.
Krótko mówiąc, od teraz wiesz, że kto z dziećmi idzie spać… ewolucja drogą doboru naturalnego.
