Kiedy myślimy o gatunku inwazyjnym, przychodzą na myśl bardzo rzucające się w oczy przykłady: słynne argentyńskie papugi, amerykańskie żółwie, które atakują hiszpańskie rzeki, czy koty domowe, które są niszczycielskie. Jednak jeden z najbardziej szkodliwych gatunków inwazyjnych wydaje się znacznie mniej istotny: mówimy o racicznicy.
Jako małż ten bezkręgowiec nie porusza się ani nie poluje. Twoją jedyną obroną jest twoja skorupa. Mimo to te zwierzęta są niebezpieczne. Mają niesamowitą zdolność kolonizowania ekosystemów, do których nie należą, kiedyś wprowadzone przez ludzi.
Konsekwencje inwazji racicznicy są tragiczne, zarówno dla rdzennej przyrody, jak i dla ludzi, powodując ogromne straty gospodarcze. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zapraszamy do dalszej lektury.
Jaka jest racicznica?
racicznicaPolimorfia dreissena) to bardzo mały małż dwuskorupowy. Osiąga maksymalnie 3 centymetry, choć zwykle jest mniejszy. Dokładny kształt wzoru, kolory i skorupa są zmienne, stąd jego naukowa nazwa. Mimo to można wskazać pewne wspólne cechy tego bezkręgowców.
Wzór składa się zwykle z jasnych i ciemnych nieregularnych pasm, które często są w zygzak, ale mogą być gładkie. Ciemne są zwykle brązowe lub czarne, jasne kremowe lub blade.
Z drugiej strony muszla jest mniej więcej trójkątna, z 2 prostszymi bokami i jednym zaokrąglonym. Garb – wierzchołek łączący 2 proste boki – jest dość ostry. Pozostałe 2 wierzchołki są bardzo tępe.
Ponadto jeden z prostych boków jest dłuższy od drugiego. Ta strona jest pogrubiona i płaska, dzięki czemu małż może stać prosto, jeśli zostanie umieszczony z tej strony na płaskiej powierzchni. Pozwala to na rozróżnienie Polimorfia dreissena innych małży.
Skąd to pochodzi?
Ten mięczak żyje w wodach słodkich i słonawych. Jego naturalne rozmieszczenie ogranicza się do basenów Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego, które znajdują się w Europie Wschodniej i przy granicy z Azją.
Jednak jego obecna dystrybucja obejmuje znaczną część świata i stale się rozwija. Dziś racicznica występuje jako gatunek inwazyjny w społecznościach Katalonii, La Rioja, Kastylii i León, Aragonii, Walencji, Nawarry, Kraju Basków i Andaluzji w Hiszpanii.
Gatunek ten został również wprowadzony w większości krajów europejskich. Grecja, Francja, Szwecja czy Belgia to tylko kilka przykładów. To samo dotyczy Stanów Zjednoczonych, gdzie skolonizowała większość stanów, oraz niektórych obszarów Kanady.
Jak jest charakterystyczne dla gatunków inwazyjnych, racicznica rozprzestrzeniła się po całym świecie z powodu ludzi. W takim przypadku najbardziej prawdopodobnym winowajcą jest przeglądanie.
Przewiduje się, że omułek był transportowany ze swoich naturalnych obszarów w wodach balastowych łodzi lub mocowany na różnych jego powierzchniach. Do problemu przyczyniły się również transfery wody między dorzeczami oraz do transportu ryb egzotycznych. Innym wektorem do rozważenia jest skażony sprzęt wszelkiego rodzaju.
Te małże mają ogromną tolerancję na poziom zasolenia, temperatury i wysuszenia. Ponadto są bardzo odporne na działanie chloru. W związku z tym, są niezwykłymi kolonizatorami.
Dopóki mają twardą powierzchnię, na której można się przymocować, a dostępność tlenu jest wystarczająca, małże mogą się rozmnażać i kolonizować wszędzie tam, gdzie są transportowane przez ludzi. Niewątpliwie odporność tego bezkręgowca stanowi zagrożenie dla ekosystemu poza jego naturalnym zasięgiem.
Uszkodzenia spowodowane przez racicznicę
Gatunki inwazyjne bardzo poważnie niszczą zasiedlone przez siebie ekosystemy, ale szkody te nie ograniczają się tylko do dzikiej przyrody. Jego obecność ma również duży wpływ na ludzi. Następnie pokażemy, dlaczego.
Straty ludzkie
D. polimorfa jest masowo dołączany do wszelkiego rodzaju infrastruktur i maszyn. Tym samym zatyka m.in. rury, filtry, silniki, łodzie i zbiorniki. Szkodzi to energetyce, rolnictwu i turystyce, a także znacznie utrudnia zaopatrzenie ośrodków miejskich. Wszystko to powoduje znaczne straty ekonomiczne.
Te bezkręgowce występują również na terenach rekreacyjnych. Ich muszle są ostre i mogą się ciąć, co stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Straty środowiskowe
Te małże są wysoce wydajnymi filtratorami, które żywią się planktonem, podstawą ekosystemów wodnych. W ten sposób, znacznie zmienić cechy tych ekosystemów.
Małże zwiększają przejrzystość wody, modyfikują obieg fosforu, zwiększają odkładanie się materii organicznej oraz namnażanie szkodliwych bakterii i glonów. Zmniejszają również dostępność tlenu w ekosystemach wodnych. Wszystkie te zmiany sprawiają, że zaatakowane środowiska są mniej odpowiednie dla rdzennego życia.
Z drugiej strony ten małż spowodował zniknięcie rodzimych małży poprzez bezpośrednią konkurencję. Gatunki takie jak Margaritifera auricularia, Anodonta cygnea Tak Unio elongatulus Są w poważnym niebezpieczeństwie ze strony racicznic.
Co więcej, sprzyjają również przenoszeniu patogenów do lokalnej fauny. Wiele ptaków padło z powodu zatrucia jadem kiełbasianym – wywołanym przez toksyczne bakterie – pochodzące z tych małży, jak wskazują profesjonalne źródła dziennikarskie.
Jak udowodniono, racicznica jest gatunkiem bardzo szkodliwym. Jego kontrola jest bardzo ważna, ale też bardzo skomplikowana. Dlatego, jak zawsze w takich przypadkach, najlepszą strategią uniknięcia szkód jest przede wszystkim zapobieganie wprowadzeniu potencjalnych gatunków inwazyjnych.
