Drań wążMalpolon monspessulanus), znany również jako „bękartowy wąż”, jest gadem z rodziny Lamprophiidae. Jest to największy wąż na Półwyspie Iberyjskim i ma szeroki zasięg, występujący również na obszarach w pobliżu osiedli ludzkich.
Bliskość domów i zła reputacja, jaką ma (bo czasami żeruje na drobiu) powodują, że gatunek, który nas tu dotyczy, jest atakowany i prześladowany. Mimo to jest to najobficiej występujący wąż lądowy w Hiszpanii i jeden z nielicznych - obok węży cogulla (Macroprotodon cucullatus) - trujący z półwyspu.
Siedlisko bękarta węża
Ten gatunek ma dystrybucję śródziemnomorska, ponieważ występuje na całym Półwyspie Iberyjskim, w Afryce Północnej, w południowo-wschodniej Francji iw północno-zachodnich Włoszech. Na Półwyspie Iberyjskim średnie roczne opady w jego siedliskach wahają się od 170 do 200 milimetrów sześciennych, a średnia roczna temperatura wynosi od 10 °C do 18,5 °C.
Wąż bękart nie pojawia się na obszarach, na których w ciągu roku występuje więcej niż 90 dni mrozu lub które w lipcu wykazują średnie temperatury poniżej 22 ºC. Preferuje obszary szorowania o średnim lub niskim pokryciu oraz otwarte przestrzenie, więc orazPowszechnie spotyka się go na polach uprawnych, łąkach, a nawet wydmach.
Ten gad znajduje się również zwykle na obszarach w pobliżu osiedli ludzkich, czy to dróg, ogrodów i murów. Jeśli chodzi o wysokość, to mieści się ona między poziomem morza a 2160 metrów w Sierra Nevada. Im dalej na północ znajdują się ich populacje, tym niższe ekosystemy zamieszkują.
Charakterystyka węża bękarta
Wąż bękart jest największy na Półwyspie Iberyjskim i w Europie, ponieważ może osiągać rozmiary 2 metrów długości, chociaż czasami znaleziono okazy o długości 2,5 metra. Samice są mniejsze i zwykle nie przekraczają 1,5 metra.
Jedna z najbardziej reprezentatywnych cech węża bękarta znajduje się na jego głowie. Nad oczami znajdują się łuski przedokularowy wydatne, które wyglądają jak brwi, co nadaje temu wężowi niepowtarzalny wygląd.
Jego ogon jest długi, cienki, a ubarwienie dorosłych samców jest jednolite i waha się od jasnoszarego, oliwkowozielonego do brązowego. Obszar brzuszny jest żółtawy. U młodocianych i suk wzór jest bardziej zróżnicowany kolorystycznie, ponieważ prezentują się w czerni, bieli, szarości i brązie. Ta kolorystyka pozwala im na większy kamuflaż.
Charakter i zachowanie
Węże bękartów są dobowe i mają wysoką temperaturę ciała. Okres aktywności zwykle trwa od marca do listopada, chociaż ze względu na wzrost temperatur spowodowany zmianami klimatycznymi wydłużają się czasy, w których te węże można zobaczyć.
Szczyt dziennej aktywności przypada zwykle od 4 po południu do 8. Węże te mogą pokonywać odległości około 42 metrów dziennie, a samce są terytorialne.
Z drugiej strony to ciche węże, które są bardziej agresywne w sezonie lęgowym lub w obliczu zagrożeń. W przypadku, gdy czują się zaatakowani i osaczeni, wstają i wydają głośny syk, aby zastraszyć swoich napastników. Ten wąż ugryzie, jeśli zostanie złapany, a rana, którą powoduje, jest bolesna z powodu zaszczepienia jadem.
Jad bękarta węża
Drań wąż ma ząbkowanie opisthglyph. Ta konformacja dentystyczna charakteryzuje się dwoma kłami na końcu szczęki przymocowanymi do gruczołów jadowych. Aby zaszczepić toksyny, Te węże muszą mocno gryźć ofiarę i trzymać ją w pułapce.
Jad tego gatunku jest neurotoksyczny i zwykle ma działanie przeciwbólowe, objawiające się między innymi zaburzeniami świadomości i drganiami mięśni. Jego ugryzienie nie ma znaczenia klinicznego (z wyjątkiem działań niepożądanych), ponieważ nie zawiera wysoce toksycznego jadu.
Ukąszenia bękartów u ludzi są bardzo rzadkie, ponieważ aby doszło do zatrucia, wąż musi cię złapać i wykonać ruchy połykania, aby zaszczepić toksyny. W przypadku ugryzienia efekty są zwykle lokalne i pojawiają się w ciągu pierwszych 6 godzin.
Karmienie bękarta węża
Są uważane za węże euryfaga lub niezbyt selektywni, jeśli chodzi o wybór zdobyczy (w ramach ich statusu mięsożerców), więc przedstawiają dużą różnorodność ofiar. Wąż drań żywi się głównie gadami, ptakami i ssakami.
Węże te nie wybierają pożywienia, po prostu spożywają to, co jest pod dostatkiem przez cały czas. Gady są zwykle ich główną zdobyczą, w szczególności jaszczurka ocelowana (Timon lepidus) i kilka gatunków jaszczurek.
Ptaki są najmniej schwytaną grupą, ponieważ węże bękartowe mają tendencję do łapania piskląt z gniazd wcześniej niż dorosłe ptaki. Zdobycz zmienia się wraz z wielkością okazów, ponieważ noworodki żywią się głównie owadami, a większe potrafią łapać króliki.
Reprodukcja węża bękarta
Samce węży bękartów rozpoczynają spermatogenezę wiosną, więc sezon lęgowy rozpoczyna się między majem a czerwcem. Samce często walczą ze sobą i często widuje się je złapane w piłkę.
Dojrzałość płciowa występuje wcześniej u samców niż u samic. W tym ostatnim zwykle osiąga się w wieku 5 lat i ma większy rozmiar ciała niż u mężczyzn.
Składanie różni się w zależności od wielkości samicy i zwykle wynosi od 4 do 20 jaj. Odkładane są w miejscach wilgotnych i nasłonecznionych (opuszczone nory, pod kamieniami, pod kłodami lub wśród ściółki) i wylęgają się zwykle pod koniec sierpnia.
Stan zachowania
Według niego Czerwona Księga Gatunków, bękart uważany jest za „mniej zmartwionego”, ale niesie ze sobą kilka niebezpieczeństw. Jednym z głównych są nadużycia, gdy wąż opala się na drogach, oprócz bezpośredniego prześladowania przez człowieka.
Fragmentacja siedlisk oraz akumulacja pestycydów i insektycydów w tkankach i jajach mają również poważne, długoterminowe konsekwencje dla tego gatunku. Ponadto, ze względu na późną dojrzałość płciową, wiele samic nie osiąga 5 roku życia, więc liczba osobników reprodukcyjnych ma tendencję do zmniejszania się z czasem.
Musimy pamiętać o znaczeniu bękarta w ekosystemach, zarówno jako naturalnego zwalczania szkodników, jak i w łańcuchach pokarmowych, ponieważ jest pożywieniem wielu gatunków. Jej zachowanie to nie tylko kwestia moralności, ale odpowiedzialności za otaczające nas środowisko.