O dodo (Raphus cucullatus) napisano więcej niż o jakimkolwiek innym ptaku na świecie. Niestety, wiele danych, które przetrwały do dziś, pochodzi z legend i ilustracji, które choć spektakularne, doprowadziły do błędów dotyczących tego, czym naprawdę było to zwierzę i jak wymarło.
Fizyczny wygląd dodo
Dodo był nielotnym, przypominającym columbiform gołębiem, występującym endemicznie na wyspie Mauritius na Oceanie Indyjskim. Znaleziono tylko jej szczątki, rysunki i historie.
Na podstawie zebranych danych naukowcy uważają, że był to duży i ciężki ptak: mógł osiągnąć metr wysokości i ważyć od 13 do 25 kilogramów.Ich kości udowe, piszczelowe i stępy były długie, więc dodo musiały mieć bardzo muskularne nogi. Z drugiej strony, kości skrzydeł wskazują, że te kończyny były znacznie zmniejszone, więc nie mogły latać.
Szczątki szkieletu wskazują również, że dodo miał duży dziób o długości około 20 centymetrów. Jego kształt wskazuje, że był to głównie ptak ziarnożerny – żywił się dużymi nasionami i owocami. Jego ulubionym pokarmem były najprawdopodobniej nasiona drzewa tambalacoque (Sideroxylon grandiflorum).
Badanie opublikowane w czasopiśmie Zoological Journal of the Linnean Society wykazało, że dodo miał wysoko rozwinięty opuszkę węchową. W rezultacie wiemy teraz, że dodo miały niezwykle rozwinięty zmysł węchu, co prawdopodobnie pomogło im znaleźć nasiona zakopane głęboko w ziemi, które wykopywały silnymi łapami.
Jak i dlaczego dodo wymarło?
Istotom ludzkim zajęło mniej niż 100 lat, aby zabić dodo. Od czasu ich przybycia na wyspę w XVI wieku ludzie polowali na te i inne ptaki, które naturalnie nie miały drapieżników. Dlatego też nie mieli środków do obrony.
Wygląda na to, że dodo był ptakiem bardzo oswojonym, łatwym do złapania i nie okazującym strachu przed nowymi osadnikami na wyspie. Z tego powodu żeglarze z łatwością polowali na dodo, co doprowadziło do ich wyginięcia.
Ostatnia wiarygodna obserwacja miała miejsce w 1662 roku. Później inne doniesienia mogą odnosić się do podobnego ptaka, którego można było pomylić z dodo, łachucha (Aphanapteryx bonasia). Mimo to techniki statystyczne przewidywania prawdopodobieństwa wyginięcia gatunku, opublikowane w czasopiśmie Science, wskazują, że jest bardzo prawdopodobne, że dodo stawiał opór aż do roku 1690.
Inne ptaki w tej samej sytuacji
Dodo nie jest jedynym nielotnym ptakiem wymarłym z przyczyn ludzkich. W rzeczywistości lista ptaków, które zniknęły z Ziemi w okresie krótszym niż sto lat, odkąd przekroczyły ścieżkę człowieka, liczy ponad sto. Następnie pokażemy ci małą serię przykładów niektórych ptaków, które już wyginęły z tych samych powodów, co dodo.
- Red Rail (Aphanapteryx bonasia)
- Ptak Słoń (Aepyornis maximus)
- Giant Moa (Dinornis robustus) z Wyspy Południowej
- Moa przybrzeżna (Euryapteryx curtus)
- Kiwi zwyczajne (Apteryx australis)
- emu króla wyspy (Dromaius novaehollandiae ater)
- Emu Wyspy Kangura (Dromaius baudinianus)
- Struś arabski (Struthio camelus syriacus)
- Krzyżówka amsterdamska (Anas marecula)
- Gęś z Wyspy Północnej (Cnemiornis gracilis)
- Olbrzym brzytwy (Pinguinus impennis)
- North Island Aptornis (Aptornis otidiformis)
- Szyna Hawkinsa (Diaphorapteryx hawkinsi)
- Wiewiórka Świętej Heleny (Aphanocrex podarces)
Wymieranie gatunków jest szkodliwe nie tylko dla danego organizmu. Każdy gatunek odgrywa fundamentalną rolę w globalnej ekologii, jakkolwiek niewielką. Konsekwencje tak licznych wymierań mogą dotknąć każdą z istot zamieszkujących planetę.