Na świecie są miejsca, które charakteryzują się najbardziej ekstremalnymi warunkami na Ziemi, a mimo to są siedliskiem życia: tak jest w przypadku zwierząt w Morzu Martwym. Główną cechą tego środowiska jest niezwykle wysokie stężenie soli, 10 razy wyższe niż w morzach śródlądowych, takich jak Morze Śródziemne.
To hiperzasolenie wynika z faktu, że tak naprawdę nie jest to morze, ponieważ bardziej trafne byłoby mówienie o „wielkim jeziorze”, ponieważ jest ono otoczone lądem ze wszystkich stron. Ponieważ wody Jordanu wpływają do niego, ale nie mają dokąd płynąć, woda wyparowuje, pozostawiając jedynie sól. Jak to możliwe, że w takich warunkach istnieje życie? Odkryj to tutaj.
Dlaczego Morze Martwe nazywa się tak?
Morze Martwe, znane również jako „Morze Słone” po hebrajsku (YamHamelaj) lubal-Baḥr al-Mayyit po arabsku jest to jezioro endoreiczne. Oznacza to, że odparowuje wodę tylko przez swoją powierzchnię, ponieważ nie ma naturalnego drenażu ani nie może tego robić poprzez infiltrację.
Zajmuje najgłębszą część depresji tektonicznej, przez którą przepływa rzeka Jordan, między Izraelem, Palestyną i Jordanią, i znajduje się 435 metrów poniżej poziomu morza. Ze względu na bardzo duże stężenie soli gęstość wody Morza Martwego wynosi 1240 kg/m³, co uniemożliwia zatopienie się w nim człowieka (główny powód turystyki w tym rejonie).
Ze względu na zmiany klimatu i wydobycie słodkiej wody poziom wody w Morzu Martwym spada o metr rocznie, a linie brzegowe toną o 15 centymetrów w tym samym tempie rocznym.
Pochodzenie jego nazwy znajduje się w starożytnych tekstach, chociaż znane było pod nazwą „ukryte morze”. W Biblii mówi się o nim, określając je jako Morze Arabskie lub Morze Wschodu. Czasami miejsce to określane jest jako Morze Śmierci, ze względu na brak życia, co jest oczywiste w jego pobliżu. Od tego czasu ta nazwa została zachowana.
Czy w Morzu Martwym są zwierzęta?
Choć łatwo pomyśleć, że nikt nie mógłby przetrwać w takim środowisku (i ani jedna ryba nie skacze do wody ani żaden ptak nie lata w zasięgu wzroku), życie rozwija się nawet w najbardziej niesprzyjających warunkach. Kiedy dostępne były odpowiednie środki, aby je w pełni zbadać, w Morzu Martwym odkryto zwierzęta zdolne do przetrwania jego nadmiernego zasolenia.
Właściwie powinniśmy mówić o quasi-zasoleniu, ponieważ minerały, które dominują w tym jeziorze to wapń, potas, magnez i brom, a dokładniej, jest ono dość ubogie w sód.
Chociaż życie makroskopowe jest tu rzadkie, to morze nie jest całkowicie martwe. W poniższych akapitach dowiesz się, jakie zwierzęta żyją w tym jeziorze i jak radzą sobie w trudnych warunkach.
Skorupiaki
Choć brak mieszkańców jezior kontynentalnych (m.in. ryb i płazów) jest tutaj realny, w ekosystemie występuje gatunek przystosowany do życia w jego wodach: słonaczka (Artemia salina). Jest to skorupiak ramienionogów, który w stadium dorosłym mierzy około jednego centymetra. Ma 3 oczy i 11 par nóg, którymi pływa w słupie wody.
Aby dać wyobrażenie o zdolnościach adaptacyjnych krewetek solankowych, należy wiedzieć, że ich jaja mogą pozostać nieaktywne metabolicznie przez długi czas (nawet 10 lat), jeśli warunki nie są odpowiednie do wylęgu. Po wykluciu larwy i osobniki dorosłe żywią się fitoplanktonem.
Jaja wytrzymują w warunkach całkowitego braku wody i tlenu oraz w temperaturach poniżej zera. Ta cecha jest znana jako kryptobioza lub diapauza.
Ptaki
Największymi zwierzętami w Morzu Martwym są ptaki. Jezioro to jest stacją przesiadkową dla bocianów (Ciconia ciconia) a także niektórych gatunków pelikanów, które żywią się solankami.
Innym ptakiem występującym w pobliżu tego ekosystemu jest wróbel znad Morza Martwego (Passer moabiticus), wróblowaty o długości około 10-12 centymetrów. Można go również zobaczyć w okolicach rzeki Jordan, Cypru, Turcji, Iraku i Iranu. Jak wiele innych ptaków żywi się głównie nasionami.
Czy w Morzu Martwym jest więcej życia?
W Morzu Martwym jest więcej zwierząt, chociaż bez pomocy mikroskopu ich nie widać. Najbardziej licznymi formami życia w tym jeziorze są mikroorganizmy halofilne, nazwane ze względu na ich zdolność do przetrwania w środowisku wodnym o wysokim stężeniu soli mineralnych. Wśród tych, które można znaleźć, wyróżniają się:
- pierwotniaki rzęskowe: to jednokomórkowe mikroskopijne organizmy żyjące w wilgotnym środowisku. Ich rzęski pozwalają im poruszać się w słupie wody.
- Bakterie: takie jak Chromohalobacter israelensis i inne rodzaje Flavobacterium i Halococcus.
- Mikroskopijne algi.
- Grzyby: jak E. Rubrum, który pojawił się w ostatnich badaniach jako możliwe rozwiązanie problemu głodu, ponieważ jego zdolność do życia w słonych wodach umożliwiałaby nawadnianie go wodą morską.
Chociaż Morze Martwe wydaje się mieć niezasłużoną nazwę, prawdą jest, że jego różnorodność biologiczna jest znacznie niższa niż w przypadku innych ekosystemów. Dodając do tego wpływ człowieka na jego środowisko (zmiany klimatyczne, zmiana kierunku wód Jordanu i wydobywanie wody z jeziora), możliwe, że Morze Martwe pewnego dnia naprawdę umrze.
Zniknięcie Morza Martwego byłoby prawdziwą katastrofą dla sąsiednich regionów, ponieważ jest ważnym źródłem turystyki i dochodów.
Ważność ochrony ekosystemów, niezależnie od tego, jak ekstremalne mogą być, jest codziennie demonstrowana dzięki ważnym odkryciom, których dokonuje się na ich temat. Wiele razy to, czego te miejsca mogą nas nauczyć, przyczynia się do zachowania naszego gatunku, więc ochrona ich jest podwójnym zwycięstwem.