Zwierzęta o opalizujących kolorach fascynowały ludzi od niepamiętnych czasów. Metaliczny, zmienny, a przede wszystkim piękny. Jednak jaki jest pożytek z tego zabarwienia w przyrodzie? Czy zwierzęta inne niż ludzie postrzegają to tak samo jak my?
Wielu naukowców zadawało sobie te pytania, ponieważ coś tak uderzającego jak opalizacja nie wydaje się zbyt adaptacyjne pod względem przetrwania. Na szczęście jest już kilka odpowiedzi, które możesz znaleźć w tym artykule, ponieważ natura ma powód do wszystkiego, co się w niej dzieje. Nie przegap tego.
Co to jest opalizacja?
Opalizacja to zjawisko wizualne polegające na postrzeganiu różnych kolorów na powierzchni w zależności od jej orientacji. Innymi słowy, w zależności od kąta, z którego jest obserwowany, odbijany kolor jest inny, uzyskując w ten sposób zmienny efekt, gdy zwierzę (lub istota nieożywiona) się porusza.
Możesz zobaczyć opalizujące pióra pawia lub kolibra. Prezentują go również niektóre owady, takie jak chrząszcz królewski lub ważki. Faktem jest, że niezależnie od powierzchni jest to efekt, który przyciąga uwagę.
Paradoks opalizacji u zwierząt
To właśnie uderzająca opalizacja intryguje badaczy. Czy ptakowi nie jest łatwiej znaleźć opalizującego chrząszcza niż takiego, który kamufluje się na liściu rośliny? Logicznie rzecz biorąc, te zmieniające się kolory powinny być zmorą niektórych zwierząt, ale mimo to ich populacja nie znika z tego powodu.
Często porównywany do aposematyzmu, czyli jasnego, rzucającego się w oczy ubarwienia, które ostrzega drapieżniki przed możliwą trucizną lub zagrożeniem. Jednak wśród badaczy komunikacji ze zwierzętami istnieje założenie, że sygnały muszą być zrozumiałe dla rozmówcy. Czy sygnał z powierzchni, która rzuca zmieniające się kolory, takie jak opalizacja, jest uważany za wyraźny?
W miarę postępu badań okazało się (po raz kolejny), że nie można go badać z antropocentrycznego punktu widzenia. W następnej sekcji masz powód tego stwierdzenia.
Jaki jest pożytek z opalizacji dla zwierząt?
Jak już zostało powiedziane, najważniejszą zasadą komunikacji jest to, że przekaz musi być jasny, aby został zrozumiany. Ponieważ opalizujące kolory zmieniają się w sposób ciągły (ponieważ zarówno obserwator, jak i zwierzę rzadko są całkowicie nieruchome), jak udaje im się wysłać wiadomość na podstawie ich ubarwienia?
Odpowiedź, oczywiście, leżała w badaniu percepcji innej niż ludzka. To, co dla nas jest poruszającą się tęczą, dla opalizujących zwierząt jest narzędziem. Przyjrzymy się szczegółowo dwóm głównym narzędziom, które posiada.
Dobór płciowy
Kiedy jaskrawe kolory nie ostrzegają przed niebezpieczeństwem bycia drapieżnikiem, często służą do znalezienia partnera. Ptaki są tego najlepszym przykładem: u wielu gatunków samiec, który jest najbardziej kolorowy, największy i doświadczony w eksponowaniu, jest często tym, który jako pierwszy znajduje partnera (lub największą ich liczbę).
Opalizacja odgrywa tu fundamentalną rolę. Ponadto musimy wziąć pod uwagę, że zwierzęta zazwyczaj nie są biernymi „flirciarzami”, to znaczy, że do swojego uderzającego wyglądu dodają zachowania wykorzystujące te cechy. Dzięki temu paw wie, że musi otworzyć ogon i skierować go w stronę samicy, aby przekonać ją do kopulacji.
Innym ciekawym przykładem są kolibry Anny (Calypte anna), które kontrolują swój lot tak, że ich opalizujące pióra odbijają jasny róż tylko przed samicą.
Potencjał obronny opalizujących zwierząt
Najwyraźniej opalizacja może również służyć jako obrona przed drapieżnikami. Podobnie jak wspomniany wcześniej aposematyzm, poświata jest w stanie odstraszyć drapieżników i wysłać jasny komunikat.
W szczególności jedno badanie wykazało, że w porównaniu z matowymi i innymi jasnymi chrząszczami ptaki rzadziej zjadały opalizujące chrząszcze. Na drugim miejscu znalazły się błyszczące, a matowe najbardziej zniszczone.
Z drugiej strony inne badanie potwierdziło, że wysoki poziom stresu u jaszczurkiCtenophorus decresii spowodował zmiany w jej ubarwieniu.Kiedy czuły się zagrożone, skóra na ich gardłach rozjaśniała się, a ich łuski opalizujały. Oznacza to, że zwierzę wysyła wiadomość poprzez kolor skóry, czyniąc ją bardziej widoczną jako ostrzeżenie.
Jak widać, opalizujące zwierzęta to kolejny dowód na to, że natura nie zawsze przestrzega praw, które przypisuje jej człowiek. Zwykle uważa się, że kamuflaż jest najskuteczniejszą techniką, jeśli chodzi o przetrwanie, ale prawda jest taka, że to, co uderzające, ma również coś do powiedzenia, jeśli chodzi o obronę i znalezienie partnera. Co jeszcze pozostanie do odkrycia?