Mrówki (rodzina Formicidae) są bliskimi krewnymi innych owadów słynących z jadowitych użądleń: pszczół i os. Razem z nimi tworzą rząd Hymenoptera. W związku z tym nie jest zaskakujące, że niektóre gatunki mrówek są jadowite, chociaż ukąszenia mrówek u psów zwykle nie mają znaczenia klinicznego.
Ze względu na ich ewolucyjną rozbieżność z innymi owadami błonkoskrzydłymi ogromna większość mrówek jest nieszkodliwa. Dlatego w prawie wszystkich przypadkach ugryzienie jadowitej mrówki nie ma znaczenia medycznego u psów, kotów, ludzi ani innych zwierząt. Mimo to istnieją gatunki, z którymi należy zachować większą ostrożność.
W tej przestrzeni porozmawiamy o truciźnie mrówek, najczęstszych objawach i sposobach radzenia sobie z ich ukąszeniami u psów. Zapraszamy do dalszego czytania, aby dowiedzieć się więcej.
Trucizna w mrówkach
Mrówki to niezwykle zróżnicowana i liczna rodzina owadów - stanowiąca do 25% biomasy zwierząt na Ziemi - która wyspecjalizowała się w bardzo różnych strategiach życiowych. W rezultacie jad tych zwierząt i sposób, w jaki go używają, również różnił się znacznie między taksonami.
U niektórych mrówek toksyny służą do ujarzmienia ofiary. W innych, aby bronić kolonii przed drapieżnikami lub konkurentami. Ponadto mogą działać jako herbicydy lub środki przeciwdrobnoustrojowe i interweniować w komunikację między koloniami.
Uważa się, że około 71% mrówek jest zdolnych do użądlenia, ponieważ niektóre gatunki utraciły tę zdolność. Nie wszyscy wstrzykują jad przez żądło, a niektórzy są w stanie wydalić go pod ciśnieniem, aby spryskać swoje ofiary.
Mimo to mrówki wytwarzają bardzo małe ilości trucizny, od 1 do 300 mikrogramów na osobnika. Dlatego ugryzienie mrówki osobno zwykle nie stanowi żadnego zagrożenia. W każdym razie, gdy dziesiątki lub setki pracowników ugryzią tę samą ofiarę, skutki mogą być bardziej szkodliwe.
Mimo to większość ukąszeń mrówek nie ma medycznego znaczenia, chyba że wystąpi reakcja alergiczna lub wstrząs anafilaktyczny. Oto niektóre rodzaje mrówek, których żądło jest bardziej szkodliwe:
- Solenopsis (mrówki ogniste): ten rodzaj obejmuje ponad 280 gatunków rozsianych po całym świecie. Są bardzo małe, ale noszą żądła, które mogą powodować ukąszenia. Jego siła tkwi nie w okazie, ale w masywności kolonii.
- Pachycondyla: rodzaj mrówek ponerine, który obejmuje ponad 300 gatunków. Zwykle są to duże gatunki, z małymi koloniami i bardzo agresywne.
- Myrmecia (mrówki buldoga): 90 dużych gatunków, wszystkie endemiczne dla Australii. Są uważane za jedne z najbardziej niebezpiecznych, ponieważ ryzyko wstrząsu anafilaktycznego po ukąszeniu jest znacznie wyższe niż w przypadku innych gatunków. Niektórzy ludzie zmarli od jego ugryzienia.
- Paraponera (mrówki kuliste): ten rodzaj obejmuje tylko 2 gatunki, a najbardziej znany to Paraponera clavata. Mówi się, że użądlenie tej mrówki jest najbardziej bolesne na świecie, znacznie przewyższające ukąszenie innych błonkoskrzydłych.
Objawy ukąszeń mrówek u psów
Psy są z natury ciekawskie, przez co mogą narażać się na niepotrzebne ryzyko podczas interakcji z innymi zwierzętami. Psy mogą zachęcać do gryzienia, zagrzebując się w mrowiskach, wąchając je, stając na nich, próbując zjeść te owady lub wykonując podobne czynności.
Dlatego psy są bardziej podatne na ukąszenia mrówek w łapy - które są bardziej nagie i mają kontakt z podłożem - w pyski i inne części twarzy. W tych obszarach trucizna może być bardziej niebezpieczna.
W większości przypadków użądlenia mrówek powodują u psów łagodne objawy, chociaż zależy to od liczby ukąszeń i wrażliwości zwierzęcia na jad. Oto niektóre z najczęstszych objawów:
- Podrażnienie okolicy.
- Łagodne zapalenie.
- Zaczerwienienie między palcami lub w innych miejscach, które otrzymały toksyny.
- Nagła kulawizna, niechęć do opierania się na łapie lub szarpania łapą.
- Próby gryzienia lub lizania miejsca ugryzienia.
Normalnie nie rozwijają się żadne dalsze znaczące objawy, a skutki działania trucizny przechodzą bez komplikacji. Jednak zawsze istnieje pewne ryzyko związane z toksynami, zwłaszcza jeśli występują reakcje alergiczne lub bardzo duża liczba szczepień w krótkim odstępie czasu.
Poważniejsze przypadki
Reakcja anafilaktyczna jest zawsze możliwa, choć odległa, podczas leczenia toksynami.Wstrząs anafilaktyczny charakteryzuje się wcześniejszym uwolnieniem histaminy i innych związków, które między innymi powodują zapalenie tkanek i zwężenie dróg oddechowych. W tych niefortunnych przypadkach u psa mogą wystąpić następujące objawy:
- Wymioty lub biegunka.
- Pokrzywka i stany zapalne.
- Słabość.
- Trudności z oddychaniem. Zwierzę może oddychać szybciej niż normalnie - ponad 30 oddechów na minutę - i sapać.
- Blade lub posiniaczone dziąsła (sinica).
- Intensywny ból.
- Upadek i możliwa śmierć.
Przesadne reakcje są szczególnie problematyczne, gdy występują w pysku zwierzęcia. W tych warunkach stan zapalny może utrudniać oddychanie lub, w skrajnych przypadkach, zatkać drogi oddechowe.
Ponadto małe rasy są jeszcze bardziej narażone na ciężkie objawy kliniczne, ponieważ dawka jadu jest bardziej skuteczna. To samo dzieje się ze szczeniętami. Unikaj więc pozostawiania ich bez opieki, gdy są na spacerze.
Jak leczyć ugryzienia mrówek u psów
Jeśli istnieje podejrzenie, że zwierzak został użądlony przez jednego z tych owadów błonkoskrzydłych, pierwszą rzeczą do zrobienia jest usunięcie go z mrowiska. Następnie należy zbadać powierzchnię jego ciała pod kątem mrówek, śladów i objawów użądlenia.
Łagodne reakcje na użądlenia mrówek nie zawsze wymagają leczenia weterynaryjnego. Nie powodują poważnego dyskomfortu, a także naturalnie zmniejszają się w krótkim czasie. Mimo to ważne jest, aby spróbować oczyścić dotknięty obszar, aby uniknąć wtórnych infekcji, ponieważ mogą one zagrażać życiu, jeśli nie są odpowiednio leczone.
Aby złagodzić stany zapalne i dyskomfort po ukąszeniach, można przykładać zimno na dotknięty obszar przez 5 do 10 minut. Chociaż inną alternatywą może być również użycie maści z sody oczyszczonej i wody. W każdym przypadku należy uniemożliwić zwierzęciu lizanie tego obszaru, aby nie doszło do zakażenia.Typowy elżbietański stożek lub kołnierz jest bardzo przydatnym narzędziem w takich przypadkach.
Uważna obserwacja psa powinna być kontynuowana do momentu uzyskania całkowitej pewności, że objawy się nie pogarszają. Psy, które mają reakcję alergiczną, zwykle wykazują objawy niemal natychmiast. Jeśli więc okaże się, że stan psa stopniowo się pogarsza, najlepiej szybko skontaktować się z lekarzem weterynarii.
Ten specjalista jest najlepiej wykwalifikowany do określenia, czy pies cierpi na reakcję alergiczną. Podobnie, najbardziej wskazane jest wybranie najbardziej zalecanego rodzaju leczenia. W razie potrzeby weterynarz może podać leki przeciwhistaminowe, przeciwzapalne, antybiotyki lub inne leki doraźne.
Toksyny mrówek są zwykle stosunkowo łagodne, ale jak zwykle mogą zdarzyć się wyjątki. Należy zauważyć, że w każdej sytuacji, która mogłaby zagrozić zdrowiu zwierzęcia towarzyszącego, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem weterynarii w sprawie każdej innej alternatywy.