Wąż drabinowy (Zamenis scalaris), znany również jako wąż drabinowy, jest wężem z rodziny Colubrid. Z biegiem lat i po wielu badaniach genetycznych zmieniała się filogenetyczna klasyfikacja gatunku. Można go również znaleźć przedstawionego jako Rhinechis scalaris i Elaphe scalaris.
Ten gad jest niezbędny w ekosystemach iberyjskich i bardzo korzystny dla ludzi, jeśli chodzi o zwalczanie szkodników. Mimo to są zwykle prześladowani i straceni ze strachu i ignorancji, co zagraża ich populacji. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym pięknym colubrid, czytaj dalej.
Habitat węży drabinowych
Wąż drabiniasty występuje głównie na Półwyspie Iberyjskim, chociaż istnieją populacje na Balearach iw południowej Francji. Jeśli chodzi o jego siedliska, zwykle występuje na obszarach śródziemnomorskich zarośli, wyciętych lasach lub na obrzeżach obu. Preferowane przez niego podłogi klimatyczne to termo, mezo i nadśródziemnomorskie.
Wąż ten jest również zwykle spotykany na obszarach antropogenicznych, takich jak łąki dębu bezszypułkowego, pola uprawne z pozostałościami naturalnej roślinności i gaje oliwne. Uważa się, że na Balearach został sprowadzony na Minorkę w czasach przedrzymskich. Na innych wyspach aż do początku XXI wieku nie ma o nim żadnych wzmianek herpetologicznych. Główna teoria głosi, że został biernie wprowadzony do drzew oliwnych będących przedmiotem handlu.
Funkcje węża drabiny
To duży wąż - zwykle osiąga 150 centymetrów, a znaleziono 200 okazów - i wytrzymały.Brakuje mu trucizny, a jego zęby są aglificzne, ponieważ w szczękach nosi małe zęby w kształcie haczyków. Głowa jest dobrze zróżnicowana, a pysk wyróżnia się, co jest bardzo widoczne.
Najbardziej charakterystyczne dla węża drabiniastego są rysunki na jego grzbiecie. Zmieniają się one wraz ze wzrostem rozmiaru węża i osiągnięciem dojrzałości płciowej. Po wykluciu młode osobniki mają konstrukcję przypominającą drabinę, stąd ich nazwa.
Ten rysunek składa się z dwóch poprzecznych linii, które wychodzą od początku głowy i spotykają się na ogonie. Pomiędzy tymi dwiema równoległymi liniami znajduje się kilka poprzecznych linii, które nadają zwierzęciu wygląd drabiny.
W miarę wzrostu węży te podłużne linie stają się mniej widoczne, a po osiągnięciu dorosłości w większości przypadków znikają i pozostają tylko dwie linie poprzeczne. Te wzory są bardzo wyraźne i uderzające.
Kolor ciała jest jaśniejszy i bardziej żółty, gdy te colubridy są młodymi, chociaż jako dorosłe stają się matowo brązowe lub szarawe. Obszar brzuszny jest żółtawo-biały lub szary. Jego oczy mają okrągłe źrenice i brązowe tęczówki.
Charakter i zachowanie
Okres aktywności węża drabiniastego jest silnie zależny od pogody. Na obszarach południowych węże te mogą być aktywne przez cały rok, podczas gdy na obszarach o większych różnicach temperatur zwykle mają okres hibernacji lub odrętwienia.
Ich zachowanie zależy również w dużej mierze od wieku okazów. Młode osobniki są zwykle cichsze w ciągu dnia i częściej poruszają się w nocy, prawdopodobnie jako mechanizm przeciwdziałający drapieżnikom. Dorośli są bardziej dzienni, chociaż podczas upałów normalne jest, że są aktywne w nocy.
Węże te zwykle odpoczywają pod dużymi kamieniami lub w norach innych zwierząt.Ich terytorium to jeden hektar, chociaż dziennie przemieszczają się średnio tylko o 100 metrów. Charakteryzują się 2 szczytami aktywności: wiosennym, zbiegającym się z upałami i drugim jesiennym, któremu towarzyszą narodziny noworodków.
Z charakteru to spokojne węże. Kiedy są młode, reagują na drapieżniki, pozostając nieruchomymi, podczas gdy dorośli mają tendencję do ucieczki. Uważa się, że wzór drabiny pomaga kamuflażowi u młodych osobników.
Jeśli te węże czują się zagrożone i osaczone, ich zachowanie staje się agresywne. Będą podnosić szyje i głowy i gwizdać jako środek odstraszający. Jeśli zostaną złapani, uwolnią cuchnącą substancję z gruczołów kloaki i ugryzą. Jego ugryzienie nie jest szczególnie bolesne, ale rozrywa skórę dzięki swoim małym ząbkom.
Dymorfizm płciowy
Chociaż słabo zaznaczony, wąż drabinowy wykazuje lekki dymorfizm płciowy. Samce mają szerszą głowę niż samice, a ogon i korona są również dłuższe u samców.
Samice mają większą liczbę łusek brzusznych i mniej łusek podogonowych. Z drugiej strony, gdy są dorośli, zwykle zachowują wzór grzbietu poniżej dorosłego, rzadziej wykazując wzór u dorosłych (dwuliniowy).
Drabina do karmienia węża
Węże te żywią się głównie małymi kręgowcami, ptakami i ssakami. Małe ssaki stanowią 95% ich diety. W rzadkich przypadkach obserwowano drapieżnictwo gadów i bezkręgowców. Nie mając jadu, zabijają swoją ofiarę przez uduszenie, zwykle za pomocą pierścieni z przodu ciała.
Główne ofiary różnią się w zależności od wielkości węża drabiniastego. Jako młode żywią się głównie młodymi gryzoniami, natomiast jako dorosłe wzbogacają swój jadłospis o ptaki, jaja, myszy, krety, a nawet króliki i inne zajęczaki.
Ich metodą poszukiwania zdobyczy jest żerowanie, są bardzo silne i zwinne, jeśli chodzi o wspinanie się na drzewa i krzewy, aby żerować na gniazdach. Powszechne jest również widywanie tych węży wchodzących do nor ssaków, na które polowano.
Reprodukcja Drabinowego Węża
Dojrzałość płciowa węża drabinkowego jest zwykle związana z rozmiarem. Samce są dojrzałe, gdy osiągają 40% swojego maksymalnego rozmiaru, a samice, gdy osiągają 48%. Ich cykl reprodukcyjny jest sezonowy.
Kopulacje rozpoczynają się za kilka miesięcy lub później w zależności od obszaru i można je zobaczyć rozmnażając się w formie kuli. Kiedy węże łączą się w pary po raz ostatni, składanie jaj zajmuje od 20 do 35 dni. Samica zrzuca skórę przed jej wykonaniem.
Samice zazwyczaj składają jaja w wilgotnych i nasłonecznionych miejscach. Preferowanymi miejscami tarła są pod skałami i gruzami, nory małych ssaków, kopanie dołu - jeśli teren na to pozwala - oraz pod roślinnością.
Drabinowy rozmiar sprzęgła węża jest mały, od 4 do 14 jaj. Są wydłużone i żółtawe, o stosunkowo dużych rozmiarach i dużej wadze. Sprzęgło zwykle stanowi około 46% całkowitej masy samicy.
Okres inkubacji jest długi i trwa około 65 dni. W zależności od regionu młode rodzą się między wrześniem a październikiem. Kiedy widzą świat, zwykle mierzą około 27 centymetrów i ważą 15 gramów. Dokonują pierwszego linienia między 7 a 13 dniem po wykluciu i nie żerują, dopóki nie wyjdą ze spoczynku zimowego, ponieważ mają wysoką zawartość lipidów z jaja.
Gdy ten okres utajenia minie, małe węże polują na swoją pierwszą ofiarę. To wysokie spożycie tłuszczu jest uważane za opóźnioną opiekę rodzicielską. Samice zazwyczaj nie opuszczają gniazda i chronią lęg.
Stan ochrony
W Czerwonej Księdze Gatunków wąż drabinowy jest wymieniony jako „najmniejszej troski”. Jest szeroko rozpowszechniony na Półwyspie Iberyjskim, a jego populacje są liczne, chociaż zagrożone są populacje Pontevedry i Balearów.
Główne niebezpieczeństwa, na jakie narażone są te węże, to prześladowania ludzi, przejeżdżanie - ponieważ mają tendencję do stawiania się na asfalcie dróg w celu przechwytywania ciepła z ziemi - oraz utrata siedlisk. Ponadto są pokarmem wielu gatunków, zwłaszcza gadożerca (Circaetus gallicus).
