Wyrażenia „idź jak owca” lub „czarna owca w stadzie” to popularne w naszym języku idiomy, które oznaczają, że zachowanie owiec nie jest zbyt godne docenienia. Kiedy jednak wie się więcej o tych ssakach, nie można wątpić, że są one bardziej złożone, niż się wydaje.
Badania nad zachowaniami społecznymi owiec wniosły wiele do socjologii i psychologii porównawczej. Jeśli chcesz lepiej poznać ludzi dzięki nim, oto klucze do ich zachowania.
Charakterystyka owcy
Owce (Ovis orientalis aries) to ssaki parzystokopytne z rodziny bydlęcych, a ich pokrewieństwo z ludźmi datuje się na udomowienie około 11 000 lat p.n.e. W rzeczywistości jest to pierwsze zwierzę poddane temu procesowi w historii ludzkości.
Te ssaki są surowymi roślinożercami, zamieszkującymi tereny górskie, ale dobrze przystosowującymi się do różnych wysokości i temperatur. Generalnie na wolności owce można zobaczyć wszędzie tam, gdzie jest trawa lub niskie krzewy.
Owce należą do grupy przeżuwaczy i jako takie wypasają się do 10 godzin dziennie. Przeżuwanie to zrelaksowany proces, który łączy się z zachowaniami społecznymi, takimi jak pielęgnacja.
Postać owcy
Owce są łagodne i spokojne, ale zawsze zachowują minimalny poziom czujności, aby zareagować na ewentualne ataki. Jako zwierzęta drapieżne ich reakcje na lot są szybkie i niemożliwe do kontrolowania.
Z drugiej strony owce to zwierzęta silnie stadne. Mogą rozpoznawać się indywidualnie i preferować towarzystwo innych członków swojej grupy. W izolacji szybko tracą instynkt żerowania i cierpią z powodu silnego stresu, w tym paniki lub depresji.
Komunikacja z owcami
Rozpoznawanie osobników odbywa się za pomocą wzroku i węchu, co pozwala owcom poznać się nawzajem, a matkom rozpoznać, które jest ich cielakiem. Komunikacja seksualna zależy również od zapachów, ponieważ samce identyfikują samice w rui za pomocą wydzielanych przez nie feromonów.
W rzeczywistości młode uczą się rozpoznawać swoją rodzinę po zapachu od urodzenia, ponieważ w ten sposób tworzą niezbędne więzi z całą grupą. Dorastając, tworzą silne relacje z rówieśnikami, a nawet okazują sympatię najbliższym. Ponadto komunikują się z nimi za pomocą różnego rodzaju wokalizacji.
Oto najbardziej charakterystyczne odgłosy w zachowaniu owiec:
- Baldos: mają różne znaczenia w zależności od sytuacji, chociaż zwykle służą jako wezwanie do uwagi.Obserwuje się je między matkami a jagniętami lub gdy członkowie jądra społecznego szukają owcy, która oddzieliła się od grupy. Każdy okaz ma swoją własną barwę głosu.
- Chrząkacze: emitowane są głównie przez samce w okresie godowym. Łagodniejszą wersję słychać u matek z noworodkami.
- Prysk nosa: Reaguje na zdziwione reakcje, chociaż owce również prychają, gdy chcą wysłać ostrzeżenie.
- Cisza: Kiedy owca nie wydaje żadnego dźwięku i pozostaje nieruchoma, to zwykle dlatego, że cierpi lub jest chora.
Zachowanie owiec
Owce żyją w dużych stadach składających się głównie z samic i jagniąt, którym towarzyszy jeden lub więcej samców. Jest tam postać owcy przewodnika, za którą podążają inne w poszukiwaniu pożywienia, schronienia lub ucieczki w razie niebezpieczeństwa.
Mężczyźni organizują swoją hierarchię na podstawie wieku, siły fizycznej i doświadczenia reprodukcyjnego, podczas gdy kobiety na podstawie pokrewieństwa i wieku.
Pomimo tego, że powszechnie uważa się je za niezbyt inteligentne, badania wykazały, że ich iloraz inteligencji był niewiele niższy od ilorazu świń – i praktycznie równy krowom. Ssaki te potrafią nauczyć się własnych imion i rozpoznawać twarze, zarówno ludzi, jak i innych owiec.
Inne badanie opublikowane w czasopiśmie Current Biology opisuje zachowanie uważane za egoistyczne w obliczu ataków drapieżników. Gdy owce zauważą zbliżające się niebezpieczeństwo, wszystkie owce starają się dotrzeć do środka stada, ponieważ te, które pozostają na obrzeżach, są najbardziej narażone.
Zachowanie owiec podczas wypasu
Ich dzienne szczyty aktywności następują po cyklu karmienia wcześnie rano, odpoczynku i przeżuwania oraz kolejnym okresie mniej intensywnego karmienia przed pójściem spać. Ważne jest, aby dostosować się do tego, jeśli trzymasz owce w niewoli, zamiast zmuszać je do zmiany harmonogramów.
Będąc z natury nieufnymi zwierzętami, podejście opiekuna musi być progresywne, obserwując ich reakcje przez cały czas. Aby poprowadzić grupę, najłatwiej jest zidentyfikować owcę przewodnika i poprowadzić ją do interesujących miejsc. Pozostali członkowie stada pójdą w ich ślady.
Zwykle owce mają tendencję do zbierania pożywienia razem, ale gdy pastwisk zaczyna brakować, dzielą się na mniejsze grupy. W każdym razie zawsze są świadomi, że ich rówieśnicy zareagują na czas w niebezpiecznych scenariuszach.
Zachowanie owiec w środowisku matki
Ciąża owcy trwa około 5 miesięcy, więc samica może rodzić 2 razy w roku. Na czas porodu matka szuka spokojnego i odosobnionego miejsca do porodu.
Więź matka-cielę powstaje poprzez kontakt fizyczny. Matka liże swoje jagnię, aby je wyczesać, aby oswoiło się z jej odgłosami i zapachem.Z kolei cielę instynktownie szuka ssania i szybko uczy się rozpoznawać swoją matkę.
Jeśli dziecko zostanie oddzielone od matki, zanim będzie mogło zidentyfikować je przy pierwszym lizaniu, matka może je odrzucić. Odrzucenie przez matkę paraliżuje laktację, co drastycznie wpływa na przeżycie jagnięcia.
Pierwsze lizanie pomaga utrzymać ciepłotę ciała jagniąt, poprawia krążenie i pomaga młodym wstać.
Jak tresować owce?
Owce mają wielką zdolność uczenia się. Jednak ich przerażająca natura oznacza, że narzędzia behawioralne stosowane w przypadku innych gatunków – takich jak psy – nie działają z nimi. Najpowszechniej stosowaną techniką jest odczulanie, w której zdarzenie związane ze strachem jest powtarzane, aż przestanie wywoływać reakcję ucieczki, ponieważ nic się nie dzieje.
Szkolenie owiec jest szczególnie przydatne podczas wizyt weterynaryjnych i rutynowych kontroli. Uciekanie się do jedzenia w celu wzmocnienia poczucia bezpieczeństwa jest więcej niż zalecane, ponieważ są to zwierzęta, u których stres i panika powodują poważne problemy zdrowotne.
Czy znasz te wszystkie szczegóły dotyczące zachowania owiec? Możliwe, że po tym zobaczysz ich innymi oczami. Bez wątpienia te zwierzęta stanowią jeden z najlepszych przykładów tego, że patrzenie poza wygląd ma wspaniałe konsekwencje.
