Niektóre jaszczurki mają strategię zwaną autotomią ogonową, która polega na odczepianiu ogona w celu ucieczki przed drapieżnikami. To pozwala im zostawić soczystą ucztę dla swoich wrogów, podczas gdy oni uciekają w bezpieczne miejsce. Ponieważ ten mechanizm obronny jest tak ważny i skuteczny, gady regenerują również swój ogon, aby móc użyć go jako przynęty innym razem.
Ta dziwna zdolność jest bardzo charakterystyczna dla kilku gatunków jaszczurek, gekonów i salamandry. Ponadto zwróciła uwagę różnych specjalistów ze względu na zdolność regeneracyjną, jaką pociąga za sobą ten proces. Czytaj dalej i dowiedz się, jak jaszczurki regenerują swoje ogony po autotomii ogonowej.
Jak jaszczurki zrzucają ogony?
Autotomia to ciekawy proces polegający na oddzieleniu mięśni, naczyń krwionośnych i kręgów w celu oddzielenia ogona i wykorzystania go jako przynęty. W tym celu jaszczurki nie muszą same "wydzierać" struktury, ale ich ciało jest tak przygotowane, że wszystko jest rozdzielone tuż przy nasadzie ogona.
Proces ten ułatwia istnienie „płaszczyzn pęknięć”, które poprzecznie oddzielają różne sekcje ogona. Dzięki temu do amputacji struktury bez powodowania znacznego uszkodzenia preparatu potrzebna jest tylko niewielka siła. W rzeczywistości, zgodnie z artykułem w Journal of Experimental Biology, dopływ krwi do ogona jest również zatrzymywany, co zapobiega śmiertelnemu krwawieniu.
Czy naprawdę jest sens puszczać ogony?
Może wydawać się niewiarygodne, że sam akt obcinania ogona zwiększyłby przeżywalność gatunku.Jest to jednak całkiem możliwe i realne. W momencie, gdy ogon jest odłączony, kontynuuje swój ruch, jakby był żywą istotą. W rezultacie drapieżnik jest przyciągany do „przynęty”, a gad ma wystarczająco dużo czasu na ucieczkę.
Dla żywej istoty ten proces jest dość kosztowny, ponieważ ogon może odgrywać kluczową rolę w równoważeniu, parzeniu się i przechowywaniu zasobów. Oznacza to, że powinno być stosowane w ostateczności lub może stać się wyrokiem śmierci dla gada.
Jak jaszczurki radzą sobie z utratą ogona?
Utrata ogona daje jaszczurkom natychmiastową korzyść w ucieczce przed drapieżnikami. Jednak ta struktura jest ważna w ich życiu i muszą ją odzyskać, aby uniknąć trudności podczas poruszania się, krycia lub przetrwania. Z tego powodu opracowali imponujący mechanizm regeneracji, który pozwala im „odbudować” go.Jedynym problemem jest to, że ma duży koszt energii.
Proces, w którym jaszczurki regenerują swoje ogony, jest niesamowity, ponieważ rekonstruują one całą kończynę bez „pleśni”. Ten proces jest bardzo podobny do tego, co dzieje się podczas rozwoju embrionalnego z komórkami macierzystymi. Z tego powodu jest to jeden z najpopularniejszych tematów badań naukowych.
Mechanizm regeneracji
Ogon jest regenerowany za pomocą komórek satelitarnych mięśni, których funkcją w każdym organizmie jest naprawa uszkodzonych tkanek. U jaszczurek ta linia komórkowa jest w stanie włączyć dodatkowe geny i odbudować coś więcej niż tylko mięśnie. Ten proces jest również znany jako odróżnicowanie i umożliwia regenerację.
W bardzo ogólny sposób komórki satelitarne „odzyskują” geny ze stanu embrionalnego, aby „kierowały” nimi. Dzięki temu otrzymują szczegółowe instrukcje, jak odbudować ogon, w skład którego wchodzą nerwy, naczynia krwionośne, mięśnie i naskórek.
Regeneracja to bardzo skomplikowany proces, a jego mechanizm nie jest jeszcze w pełni poznany. Jednak według artykułu opublikowanego w Developmental Biology oszacowano, że zaangażowanych jest około 326 różnych genów. Każdy jest zaangażowany w inne sygnały i inne działania, dlatego bardzo trudno jest ustalić ścieżki interakcji i rozwiązać zagadkę ich mechanizmu.
Kolejka nie wraca do poprzedniego stanu
Mimo że proces regeneracji tworzy nową kolejkę, nigdy nie jest ona taka sama jak pierwsza. Dzieje się tak dlatego, że komórki satelitarne nie mają zdolności do funkcjonowania jako komórki macierzyste. W ten sposób generowana jest struktura funkcjonalna, ale z oczywistymi różnicami.
Wyrośnięte ogony mogą być niewidoczne gołym okiem, ponieważ często mają takie same zewnętrzne kolory i tekstury jak reszta ciała. Zmienia się jednak jego skład i prezentuje następujące cechy:
- Zwapniała rurka chrząstki: kręgi utracone podczas autotomii ogonowej regenerują się, ale nie jako kość, ale jako niesegmentowana rurka stwardniałej (z wapniem) chrząstki.
- Mięsień szczątkowy: włókna mięśniowe są odbudowywane bez pierwotnej złożoności lub ułożenia. Nie ma to większego wpływu na jego działanie.
- Krótsze żebra: Regeneracja powoduje, że żebra stają się mniejsze. Chociaż powoduje to również, że stają się liczniejsze, co pomaga zapobiegać utracie machania ogonem.
Chociaż jaszczurki nie odrastają dobrze z ogonów, autotomia ogonowa jest desperackim środkiem, który okazał się całkiem korzystny. W końcu odtworzenie utraconej struktury zajmuje im tylko około 60 dni, więc użycie jej jako przynęty jest dobrą inwestycją, aby przetrwać kolejny dzień.
