Gołębie (rodzina Columbidae) grupują serię ptaków, takich jak gury i synogarlice, w sumie 308 gatunków. Były częścią ludzkiego życia od czasów starożytnych: od symboli religijnych po naukowe badania zachowania gołębi, te skrzydlate zwierzęta towarzyszyły nam u zarania kultury.
Mimo widywania ich na co dzień w środowisku miejskim i wiejskim, bez dokładnego przyjrzenia się nie da się zaobserwować wielkiej inteligencji i zdolności uczenia się tych ptaków. Dlatego w tym artykule możesz je trochę lepiej poznać.
Zachowania społeczne gołębi
Gołębie, jak zapewne zauważyłeś, poruszają się w stadach składających się z kilku osobników.W każdej grupie poprzez dziobanie ustala się dobrze ustrukturyzowaną hierarchię, ale można również zaobserwować poziome relacje między członkami. W rzeczywistości zaobserwowano, że dwa tryby organizacji, hierarchiczny i egalitarny, mogą być zmieniane w zależności od potrzeb.
Agonistyczne zachowania obserwuje się również między gołębiami, zwłaszcza podczas karmienia. Jeśli dominujący ptak zobaczy, że inny próbuje zabrać mu pożywienie, będzie go bronił działaniami, od nadmuchiwania piór na szyi - jako ostrzeżenie - do gwałtownej walki, trzymania się nawzajem za dzioby i uderzania się skrzydłami.
Terytorialność to także powszechne zachowanie, zwłaszcza wśród mężczyzn. Jest to znane jako „prawo grzędowania”: terytorium jest oznaczone gałęziami, na których każdy gołąb odpoczywa w nocy.
Zachowanie gołębi podczas rozrodu
Zachowanie gołębi w tym aspekcie jest głównie monogamiczne, ponieważ czasami ci sami członkowie pary występują w różnych sezonach rozrodczych. W tworzeniu więzi obserwuje się kilka faz, które przedstawiamy w poniższej liście:
- Zaloty: samiec wykonuje taniec godowy, który składa się z nadmuchiwania ud, ciągnięcia ogona i poruszania się w kółko wokół samicy. Emituje specyficzną wokalizację dla tego rytuału, podobną do gruchania.
- Akceptacja: Jeśli samica zaakceptuje go jako partnera, zbliży się do samca i uniesie ogon, jednocześnie opuszczając głowę. Ten proces zalotów i kopulacji może wystąpić kilka razy w ciągu tygodnia.
- Gniazdowanie i wysiadywanie: opieka rodzicielska jest sprawiedliwa, ponieważ zarówno samce, jak i samice wysiadują i opiekują się pisklętami po wykluciu.
Lot gołębi
Herarchia - i egalitarna organizacja - znajdują również odzwierciedlenie w sposobie latania tych ptaków. Dzięki niesamowitym umiejętnościom orientacji są w stanie komunikować się ze sobą i wytyczać optymalne trasy, aby np. znaleźć zasoby i uniknąć drapieżników.
W przypadku zauważenia zakłócenia podczas lotu, pierwsze gołębie, które je wykryją, powiadomią pozostałe, a gdy ostrzeżenie dotrze do liderów stada, obiorą oni nowy kurs, a pozostałe pójdą za nim. W ten sposób są w stanie improwizować strategie, które pomogą im przetrwać w nieprzyjaznym środowisku.
Trening i inteligencja gołębi
Chociaż ich ogromną zdolność uczenia się rozpoznano już w czasach starożytnych - wystarczy spojrzeć na gołębie pocztowe - ptaki te były również powracającym modelem zwierzęcym w badaniach nad zachowaniem i uczeniem się. Ze względu na dobry wzrok i zdolność widzenia kolorów większość eksperymentów opiera się na skojarzeniach obiektów oznaczonych kolorami.
W tego typu eksperymencie stwierdzono, że gołębie nie tylko potrafią rozróżniać wiele przedmiotów, ale także uczą ich innych ptaków. Zostało to zbadane przy użyciu naprawdę złożonych bodźców: między innymi dzieł sztuki Van Gogha i Chagalla.
Ponadto gołębie potrafią rozpoznać się w lustrze: są samoświadome.
Ptaki te nie zapominają również o rozwiązywaniu problemów: w eksperymentach, w których uniemożliwiano im wejście do źródeł pożywienia, gołębie nauczyły się odpychać przeszkody, aby się do nich dostać. Co więcej, zmieniając kształt i kolor przeszkód, dostosowali swoje zachowanie do rozwiązania nowych szczegółów testu.
Niektóre ptaki zasługują na szacunek
Gołębie cierpią z powodu powszechnego piętna, które oznacza je jako brudne ptaki i nosiciele chorób. Chociaż prawdą jest, że często widuje się je zarażone pasożytami lub chore w środowisku miejskim, wynika to raczej z ich niezdrowego środowiska niż z ich własnej natury.
Jeśli jednak odłożymy na bok uprzedzenia, w tych żywych istotach pozostaje ciekawskie spojrzenie gołębicy i niezwykłe opalizujące pióra. Te ptaki zasługują na szacunek i uwagę, ponieważ są znacznie bardziej inteligentne, niż mogłoby się początkowo wydawać.
