Wargacz wargaczowaty (Cheilinus undulatus) jest jedną z największych ryb rafowych na świecie i największym członkiem rodziny wargaczowatych. Jego nazwa pochodzi od guza na głowie, który w pewnym stopniu przypomina kapelusz Napoleona Bonaparte.
Ze względu na swoje ogromne rozmiary i żywe kolory jest jedną z najbardziej znanych ryb wśród raf. Poszukiwane są zarówno obserwacje nurkowania, jak i chwytanie, co zagraża jego populacjom. Jeśli chcesz zagłębić się w to pytanie i lepiej poznać tę wspaniałą rybę, czytaj dalej.
Siedlisko wargacza
Wargacz to wargacz z Indo-Pacyfiku.Zamieszkuje ciepłe wody - między 23 a 28°C - oraz głębokie obszary raf koralowych, na głębokości około 60 metrów. Jego życie toczy się w przestrzeniach zaciemnionych przez gęstą roślinność. Masywne glony chronią go zarówno przed drapieżnikami, jak i rybakami.
Jednak te ryby zmieniają swoje preferencje w zależności od stopnia dojrzałości. Młode często płytkie wody. Dorośli z kolei pływają na większych głębokościach, w miejscach o stromych zboczach, korytarzach i kanałach.
Cechy fizyczne
Jedną z jego najbardziej uderzających cech jest ogromny rozmiar. To zwierzę wodne może przekraczać 2 metry długości i osiągać wagę 200 kilogramów. Gatunek wykazuje wyraźny dymorfizm płciowy, w którym samce są znacznie większe od samic.
Wargacz wyróżnia się również wypukłością na czole o trójkątnym kształcie, która również stopniowo uwydatnia się wraz z wiekiem okazu. Ma grube wargi, które chronią jego potężne zęby, którymi rozbija skorupy mięczaków, które zjada.
Uwagę zwraca również jego ubarwienie, z elektryzującymi niebieskimi, fioletowymi lub intensywnie zielonymi łuskami. Różnice między płciami widoczne są również w przypadku tej cechy, ponieważ samica ma mniej intensywne kolory, takie jak szary lub kawowy brąz.
Wargacz ma również młodzieńcze kolory. Na tym etapie może mieć czerwonawe, pomarańczowe lub zielonkawe łuski.
Zachowanie wargacza
Jest to gatunek osiadły z dziennymi nawykami. Pokolce mają schronienie i obszar żerowania i są dość rutynowe, więc nie zobaczysz ich zbyt daleko od ich zwykłego obszaru żerowania.
Zwykle są to samotne ryby, które ograniczają się do swojego obszaru żerowania. Czasami jednak mogą zrzeszać się w małych grupach 2-4 osobowych.
Napoleońska dieta rybna
Cheilinus undulatus jest mięsożercą, a jego dieta składa się z mięczaków, skorupiaków i asteroid. Jest oportunistycznym drapieżnikiem, ponieważ może żywić się toksyczną zdobyczą lub technikami obronnymi - takimi jak kolce jeżowca.
Grube wargi tego zwierzęcia chronią je przed możliwymi ranami i ukłuciami ze strony ofiary. To, w połączeniu z siłą jego zębów, czyni go zdolnym do miażdżenia egzoszkieletów jeżowców, rozgwiazd, ślimaków i innych gatunków bez żadnych uszkodzeń.
Ta dieta sprzyja zachowaniu gatunku, ponieważ są ofiarami, których inne gatunki nie chcą lub nie mogą zjeść, więc nie mają zewnętrznej konkurencji.
Reprodukcja wargacza
Dojrzewanie płciowe wargacza jest późne: do 5-7 roku życia nie może mieć potomstwa. Jednak dostępnych informacji na temat jego procesu reprodukcyjnego jest dziś niewiele.
Jest to protoginiczny gatunek hermafrodyty, który rodzi się z obydwoma narządami rozrodczymi, będąc w stanie zamanifestować zarówno samca, jak i samicę w momencie narodzin. Jednak w zależności od cech grupy, w której te okazy się rodzą, ich płeć może się zmienić w miarę osiągania przez nie dojrzałości.
Mężczyźni urodzeni jako mężczyźni nie zmieniają się przez całe życie, ale kobiety pod nieobecność mężczyzn w pobliżu mogą rozwinąć się jako płeć przeciwna. Kiedy tak się dzieje, mówi się, że okaz stał się super samcem.
Supersamce są większe i jaśniej ubarwione niż młode samce. Przyciągają grupę samic, z którymi się rozmnażają, a także zachowują się terytorialnie w stosunku do obszaru, na którym się rozmnażają.
W przypadku samic udają się do pobliskiego nurtu wodnego, gdzie będą się rozmnażać, aby jaja wykluły się na obszarze blisko powierzchni - i trochę daleko od ich obszaru w rafie - . Nie wykazują opieki rodzicielskiej.
Stan ochrony
Wargacz jest obecnie sklasyfikowany jako „Zagrożony (EN)” na Czerwonej Liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) i wymieniony w Załączniku II CITES. Zasoby najbardziej zagrożone występują na Filipinach oraz u wybrzeży Malezji i Indonezji, gdzie powszechnie handluje się żywymi rybami rafowymi.
Zagrożenia dla wargacza
Zagrożenia wynikające z działań człowieka koncentrują się w niezrównoważonych połowach. Na ich terenach istnieją dwie formy polowania: harpunem i rozcieńczonymi chemikaliami.
Ta ostatnia strategia polega na rozsiewaniu cyjanku w nocy w miejscach, gdzie odpoczywają wargacze. Ta trucizna powoduje paraliż ryby, dzięki czemu nurek może ją bezpiecznie złapać. Ta taktyka nie tylko zagraża wargaczom, ale także szkodzi rafie koralowej oraz florze i faunie zamieszkującej okolicę.
Innym razem rybak bezpośrednio niszczy koralowce, aby znaleźć okaz, za pomocą narzędzi lub dynamitu.
Ochrona wargaczowatych
OchronaCheilinus undulatus była inicjatywą Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), która nadała mu status gatunku zagrożonego. Od tego momentu rozpoczęto projekty prawne i konserwatorskie mające na celu zapobieżenie jego wyginięciu na pierwotnym obszarze występowania.
Od 1995 roku Republika Malediwów zakazała eksportu tego gatunku, wstrzymując tym samym intensywne polowania na niego. Dzięki temu populacja wargaczowatych znacznie wzrosła w ciągu ostatnich 9 lat.
W konsekwencji stan ekosystemu koralowców również poprawił się na niektórych obszarach.
Jednakże inne kraje nie zakazały polowań ani eksportu z powodów ekonomicznych, więc ogólna populacja wargaczowatych nadal spada. Międzynarodowe naciski - zrodzone z kolei z presji populacyjnej - na rzecz jej ochrony są ostatnią nadzieją tej wspaniałej ryby, aby mogła dalej surfować po rafach.