Z pewnością widziałeś grupę mrówek niosących jedzenie do otworu w dużym kopcu piasku. Jeśli zdecydowałeś się na interakcję z nimi, być może zauważyłeś małe ukłucie na palcu, prawie niezauważalne. To normalne, że w tym scenariuszu pojawia się pytanie: czy mrówki żądlą czy gryzą?
Mrówki to pod każdym względem fascynujące owady eusocjalne. W każdym razie zbytnie zbliżenie się do kolonii niektórych gatunków może być bardzo nieprzyjemne dla ludzi. Tutaj opowiemy Ci wszystko o metodach obrony tych owadów i sposobach radzenia sobie z ich ukąszeniami.
Co to są mrówki?
Termin mrówka odnosi się do wszystkich owadów błonkoskrzydłych należących do rodziny Formicidae. Są zwierzętami eusocjalnymi, to znaczy żyją w kolonii złożonej z kast i generalnie tylko jeden osobnik (królowa) jest w stanie złożyć zapłodnione jaja. Z drugiej strony robotnice (liczba od setek do tysięcy na mrowisko) są odpowiedzialne za opiekę nad instalacją, poszukiwanie pożywienia i ochronę larw.
Kolonie mrówek są naukowo nazywane superorganizmami, ponieważ suma wszystkich osobników znacznie przekracza możliwości pojedynczej robotnicy lub królowej. Owady te działają jako jednostka funkcjonalna, a gniazdo zapada się dopiero po śmierci królowej (co w naturalny sposób może trwać do 30 lat).
Mrówki odnoszą duże sukcesy z ewolucyjnego punktu widzenia. Zamieszkują prawie wszystkie ekosystemy na Ziemi i stanowią do 25% zwierzęcej materii organicznej obecnej na naszej planecie.Odkryto ponad 22 000 gatunków, ale tylko około 13 800 zostało dokładnie opisanych. Zwykle są identyfikowane na poziomie taksonomicznym na podstawie cech charakterystycznych ich anten.
Mrówki są bliskimi krewnymi os i pszczół.
Więc mrówki żądlą czy gryzą?
Jak już powiedzieliśmy, mrówki należą do rzędu owadów Hymenoptera. Dzielą takson z osami i pszczołami, grupami znanymi z prezentowania zmodyfikowanego pokładełka w kształcie żądła. Ta rodowa struktura była używana do składania jaj, jednak w niektórych grupach rozwinęła się wraz z toksycznym gruczołem, aby przyjąć funkcję broni.
Niektóre mrówki zachowują ten zmodyfikowany, przypominający żądło pokładełko i są zdolne do kłucia i gryzienia, podczas gdy inne utraciły tę cechę i mogą używać tylko żuchwy do obrony.Pokażemy Ci, jakie są metody ataku w 2 najsłynniejszych i najliczniejszych podrodzinach mrówek.
Mrówki, które nie żądlą, ale gryzą (podrodzina Formicinae)
Podrodzina Formicinae obejmuje około 3030 gatunków mrówek, które występują w bardzo szerokim zakresie siedlisk lądowych. Rodzaje Lasius i Camponotus są najbardziej znane i powszechne w europejskich ekosystemach, chociaż istnieje ich znacznie więcej.
Gatunki te mają małe (przeważnie szczątkowe) żądła, chociaż mają powiększony gruczoł jadowy na brzuchu, który przyjął specjalną funkcję. Chociaż nie są w stanie zaszczepić swojego żądła, środowisko to wyspecjalizowało się w syntezie i uwalnianiu kwasu mrówkowego. To doskonała metoda obrony przed drapieżnikami.
Oprócz tego należy zauważyć, że niektóre gatunki z podrodziny Formicinae (takie jak te z rodzaju Camponotus) mają specjalnych robotników, zwanych majorami.Mają wydłużone głowy i bardzo potężne szczęki, które mogą rozedrzeć skórę człowieka jednym ugryzieniem.
Mrówki z tej podrodziny nie mają użytecznego żądła, ale niektóre rasy mają bardzo mocne szczęki.
Kłujące i gryzące mrówki (podrodzina Ponerinae)
Podrodzina Ponerinae jest jedną z największych, obejmuje około 1600 gatunków podzielonych na 47 rodzajów, w tym jedne z najpiękniejszych i najbardziej śmiercionośnych mrówek na świecie. Gatunki te wymagają dużej wilgotności i żyją w Azji i Ameryce Południowej. Ponadto zwykle mają gniazda z niewielką liczbą robotnic (200), ich kolonie są bardzo niestabilne, a czasami rozmnażanie odbywa się według hierarchii.
Mrówki te są uważane za prymitywne z biologicznego punktu widzenia i nie zawsze w kolonii występuje królowa, jak to często bywa w przypadku gatunków z podrodziny Formicinae.U niektórych gatunków nie ma nawet określonej królowej (jak u Diacamma rugosum), podczas gdy u innych robotnice mogą się rozmnażać, jeśli wyprzeją dominującą samicę.
Mrówki z tej grupy mają żądła, a niektóre mogą powodować ciężkie reakcje alergiczne po użądleniu. Wyraźnym tego przykładem są gatunki z rodzaju Odontomachus (znane jako trap-jaw), ponieważ istnieją doniesienia o obrzęku, zaczerwienieniu i dużym bólu u ludzi po spotkaniu z robotnikiem.
Ponadto wiele gatunków należących do tej grupy ma zmodyfikowane szczęki, aby zmaksymalizować ich skuteczność podczas polowania. Żywymi tego przykładami są azjatyckie skaczące mrówki ( Harpegnathos venator ) lub wspomniane mrówki szczękowe ( między innymi Odontomachus bauri , Odontomachus monticola i Odontomachus clarus ).
Mrówki szczękowe zamykają szczęki 2300 razy szybciej niż ludzkie mrugnięcie.
Mrówki żądlą i gryzą
Przedstawiliśmy przykłady mrówek, które żądlą i innych, które żądlą i gryzą jednocześnie. W każdym razie w tej grupie pozostawiliśmy najbardziej śmiercionośne owady: mrówki należące do podrodziny Myrmeciinae. Niektóre z tych gatunków, znane również jako mrówki buldoga, zabijają alergików swoimi potężnymi żądłami.
90 gatunków należących do tej grupy to gatunki endemiczne dla Australii (jeden dla Nowej Kaledonii). Są niezwykle agresywne i podobnie jak poneriny mają raczej niestabilne społeczeństwo kastowe. U niektórych gatunków odnotowano, że robotnice są zdolne do rozmnażania się.
Co najmniej 6 osób zmarło od ukąszeń niektórych gatunków Myrmecia. Mrówki te wyróżniają się niezwykłą agresywnością.
Podsumowując, większość europejskich mrówek nie żądli, ale istnieją rasy z potężnymi szczękami, które mogą wyrządzić trochę szkód. Z drugiej strony, azjatyckie i tropikalne okazy z podrodziny Ponerinae (między innymi taksonami) mają żądła i dlatego wbijają je w skórę przy najmniejszych oznakach niebezpieczeństwa.
