Depresja jest coraz bardziej widoczną chorobą, podobnie jak dobrostan zwierząt. Według Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), na świecie jest około 300 milionów ludzi z depresją. Było więc tylko kwestią czasu, zanim pojawiło się pytanie, czy zwierzęta mają depresję, czy nie.
Co ciekawe, przyczyny wywołujące depresję u zwierząt są różne, ale jednocześnie niezwykle podobne do tych występujących u ludzi. W tym artykule znajdziesz wiele danych, które będą Ci intuicyjnie znajome.
Oznaki obserwowane, gdy zwierzęta popadają w depresję
Zwierzęta inne niż ludzie, mimo że nie są w stanie komunikować się werbalnie tak jak my, pokazują depresję na inne, równie charakterystyczne sposoby. Oto niektóre z najczęstszych objawów depresji u (prawie) wszystkich gatunków:
- Anhedonia: niezdolność do czerpania przyjemności, zwykle objawiająca się zachowaniami, takimi jak brak zabawy, zmniejszona aktywność seksualna lub bezpośrednie oznaki smutku, takie jak płacz psów lub łzy słoni.
- Anoreksja: utrata apetytu Większość zwierząt w głębokim stanie smutku przestaje jeść.
- Nienormalne zachowania: stereotypy, samookaleczenia lub inne zachowania. Stereotypy to powtarzające się ruchy bez żadnego biologicznego sensu, które są utrzymywane w czasie. Te zachowania są wyraźną oznaką depresji, zwłaszcza u ssaków.
Pomimo faktu, że początkowo najczęściej badane zwierzęta to te, które dzielą życie z ludźmi – na przykład towarzysze lub hodowle zwierząt gospodarskich –, oznaki depresji znajdują się u coraz większej liczby gatunków.
Powody, dla których zwierzęta popadają w depresję
Jako ssaki społeczne, którymi jesteśmy, łatwiej nam wczuć się w osoby podobne do nas, ponieważ mechanizmy mózgowe regulujące podstawowe emocje – radość, strach, smutek, złość i wstręt – są takie same dla wszystkich. Dzięki temu znajdziesz wiele przyczyn depresji, które zwierzęta mają naprawdę oczywiste.
1. Traumatyczne wydarzenia
Śmierć krewnego, chwile intensywnego terroru lub znęcania się to wydarzenia w życiu zwierzęcia – człowieka lub nie – które mogą wywołać stan intensywnego smutku, który wpływa na wszystkie poziomy.
Przypadek szympansa Flinta, badany przez prymatolog Jane Goodall, słynie z tego, że pierwszy, który pokazał patologiczny smutek u naczelnych innych niż ludzie. Flint popadł w taką depresję po śmierci matki, że przestał jeść aż do śmierci.
2. Pozbawienie wolności
Wykazano, że niewola jest jednym z najczęstszych czynników wywołujących depresję i inne zaburzenia behawioralne u zwierząt. Oznaki depresji u zamkniętych istot żywych są tak powszechne, że debata etyczna o centrach zoologicznych, cyrkach, sprzedaży zwierząt i działalności przemysłowej wydaje się nie mieć końca.
3. Wszystkie zwierzęta popadają w depresję z powodu złego traktowania
W dzisiejszych czasach typowy obraz przykutego i wygłodzonego psa jest doskonałym przykładem na rozbudzenie empatii. Bezpośrednie doświadczenie ciągłej agresji, porzucenia lub pozbawienia bodźców są przyczyną depresji u prawie każdego gatunku.
Ten powód był jednym z pierwszych, które zbadano, dzięki naturalnej tendencji ludzi do odczuwania odrzucenia, gdy są świadkami bezpośredniej przemocy.
Depresja i ostrożność
Badanie umysłu zwierząt jest ścieżką, którą nasz gatunek właśnie zaczął podróżować. Podczas gdy niektóre rzeczy są oczywiste dla oka – jak krowa wyjąca przez kilka dni, gdy jej cielę jest zabierane – inne są mniej oczywiste. Nie znaleziono jeszcze równowagi między empatią a rozwagą.
Nasz generalistyczny ton wynika z faktu, że łatwo jest wczuć się w inne gatunki kręgowców, jeśli chodzi o zdarzenia takie jak śmierć krewnego lub poród. Jednak gdy odchodzimy od naszej gałęzi filogenetycznej, pojawia się coraz więcej specyfikacji wymagających ostrożności podczas wypowiadania się na temat depresji.
Dobrą stroną tego wszystkiego jest to, że badania nad zachowaniem zwierząt stają się coraz szersze i bardziej wszechstronne. Zarówno to, co nas łączy, jak i to, co oddziela nas od innych żywych istot, splecione jest w cudowną złożoność, która obiecuje udzielić odpowiedzi na wszystko.