Oparte na zasadzie przyspieszenia procesów gojenia, przy jednoczesnym przywróceniu funkcji dotkniętej chorobą tkanki, osocze bogatopłytkowe (PRP) znalazło szerokie zastosowanie w leczeniu patologii kostno-mięśniowych, narządu wzroku oraz dermatologicznych u zwierząt domowych.
Ze względu na swoją praktyczność i niski koszt produkcji, substancja ta jest prezentowana jako akceptowalny adiuwant w regeneracji komórek dla tych pacjentów, którzy mają trudności z regeneracją tkanek. Odkryj w poniższych treściach, czym jest PRP i jakie zastosowania zostały mu nadane w obszarze weterynaryjnym.
Co to jest osocze bogatopłytkowe?
Osocze bogatopłytkowe (PRP) to materiał biologiczny otrzymywany w wyniku rozdzielenia płynnych i komórkowych składników krwi, zwykle za pomocą technik wirowania. Ta procedura pozwala podzielić krew na trzy warstwy:
- Niższy złożony z czerwonych krwinek.
- Pończocha zbudowana z białych krwinek i płytek krwi.
- Wyższe osocze krwi.
Dzięki temu procesowi możliwe jest uzyskanie osocza krwi o wysokim stężeniu płytek krwi, nawet pięciokrotnie wyższym niż we krwi w normalnych warunkach. Należy zaznaczyć, że porcje stosowane w lecznictwie to dwie ostatnie warstwy.
Jego znaczenie i skuteczność tkwi w funkcjach jakie każdy z jego składników spełnia w organizmie. Z jednej strony krwinki białe lub leukocyty uczestniczą w pośredniczeniu w odpowiedzi zapalnej.Ponadto interweniują w obronie przed czynnikami zakaźnymi oraz w procesie naprawy i gojenia się ran.
Z drugiej strony płytki krwi odgrywają główną rolę w procesie zwanym hemostazą. Działają jak zatyczka w przypadku krwawienia lub urazu, tworząc skrzepy i uwalniając substancje wspomagające naprawę tkanek. Ponadto wydzielają czynniki wzrostu, które są niezbędne do odbudowy tkanek, czyli tkanek organizmu.
W tym sensie PRP nie tylko ma bezpośredni wpływ na normalny proces gojenia, ale także działa jako stymulator regeneracji tkanek w sposób globalny. W związku z tym nie szuka się niczego więcej, aby komórki się zagoiły, ale aby znów stały się funkcjonalne.
Czynniki wzrostu
Czynniki wzrostu (FC) to cząsteczki pochodzenia białkowego, których głównym zadaniem jest regulacja migracji, proliferacji, różnicowania i metabolizmu komórek.Do jego specyficznych funkcji należy stymulacja przemieszczania się komórek naprawczych do miejsc urazu oraz zwiększenie syntezy białek w celu regeneracji komórek.
Ponadto FC biorą udział w procesach tworzenia nowych naczyń krwionośnych i produkcji kolagenu podczas naprawy uszkodzonej tkanki. Można je podzielić ze względu na specyfikę lub zakres działania w następujący sposób:
- Płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF): sprzyja tworzeniu się naczyń krwionośnych i ułatwia tworzenie kolagenu typu I.
- beta-transforming FC (TGF-beta): stymuluje proliferację i różnicowanie komórek mezenchymalnych oraz napędza syntezę kolagenu przez osteoblasty.
- Czynnik wzrostu fibroblastów (FGF): uczestniczy w proliferacji osteoblastów i fibroblastów, komórek niezbędnych do naprawy tkanki kostnej.
- Vascular endothelial FC (VEGF): wspomaga proliferację komórek śródbłonka i generuje wzrost przepuszczalności naczyń krwionośnych.
Osocze bogatopłytkowe u zwierząt domowych
Wykorzystanie osocza bogatopłytkowego w ostatnich latach zyskało na popularności, ponieważ jest zabiegiem małoinwazyjnym i dostępnym. Dzieje się tak dlatego, że krew jest pobierana od tego samego pacjenta, któremu ma zostać podana. Liczne badania wykorzystywały PRP jako adiuwant w leczeniu różnych patologii pochodzenia urazowego lub zwyrodnieniowego u zwierząt domowych.
Stosować u psów
W przypadku psów badanie opublikowane w czasopiśmie In vivo dało pozytywne wyniki przy zastosowaniu PRP jako środka wspomagającego w leczeniu złamań kości długich, takich jak kość promieniowa lub piszczelowa u złamanych kłów.
Ponadto, zgodnie z artykułem „Terapia osoczem bogatopłytkowym u psów z obustronną chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego”, stosowanie PRP może pomóc zmniejszyć ból i utratę funkcjonalności u psów cierpiących na dysplazję stawu biodrowego lub chorobę zwyrodnieniową stawów.
Ponadto, niedawny artykuł w czasopiśmie Animals sugeruje PRP jako alternatywę dla zewnątrzoponowego prednizolonu u psów ze zwężeniem odcinka lędźwiowo-krzyżowego lub chorobą ogona końskiego. Chociaż większość badań koncentruje się na odbudowie i regeneracji kości i stawów, ich zastosowania nie ograniczają się do tej dziedziny.
Metaanaliza opracowana we Włoszech i opublikowana w czasopiśmie naukowym PLoS One, w której przeanalizowano prawie 18 badań, wykazała, że zwierzęta z ranami skóry, które otrzymały leczenie PRP, miały lepszy powrót do zdrowia niż te, które nie były leczone biorąc pod uwagę to przygotowanie.
Osocze bogatopłytkowe jest również stosowane u psów w leczeniu owrzodzeń rogówki i suchego zapalenia rogówki i spojówek. Jak przy oparzeniach skóry, owrzodzeniach skóry, tendinopatiach i chorobach chrząstki.
Zarządzanie u kotów
U kotów PRP oceniano w większym stopniu w patologiach oczu. Badanie opublikowane w czasopiśmie Frontiers in Veterinary wykazało, że osocze bogatopłytkowe jest skuteczne w leczeniu powierzchownych i głębokich owrzodzeń rogówki u dotkniętych chorobą kotów. Ponadto inny artykuł w czasopiśmie Animals z powodzeniem ustanowił terapię opartą na PRP u kotów z odsłoniętymi ranami skóry.
Jak stosuje się PRP u zwierząt?
Ogólnie rzecz biorąc, gdy PRP stosuje się jako środek wspomagający w leczeniu złamań, stosuje się go podczas zabiegu chirurgicznego. Jako płynny związek można go wstrzykiwać bezpośrednio w złamany styk kostny, natychmiast stymulując regenerację kości.
Z kolei w przypadku zmian skórnych osocze bogatopłytkowe aplikowane jest poprzez mikronakłuwanie skórne wokół zmienionego chorobowo miejsca. W problemach oczu stosuje się go w postaci kropli do oczu lub kropli, które można podawać do leczonego oka.
Przyszłość osocza bogatopłytkowego
Wciąż potrzebne są dalsze badania w celu określenia bezpieczeństwa i skuteczności osocza bogatopłytkowego u zwierząt domowych. Jednak ze względu na swoje biologiczne i autologiczne pochodzenie, PRP jest możliwą alternatywą dla procesów, które są trudne do rozwiązania przy użyciu konwencjonalnych metod leczenia. Jednak przed podjęciem ostatecznej decyzji zaleca się konsultację z lekarzem weterynarii.