Dzięki postępowi w dziedzinie medycyny weterynaryjnej dobrostan zwierząt osiągnął niespotykany wcześniej poziom rozwoju. Jednak zagrożenia, takie jak oporność na antybiotyki u zwierząt domowych, mogą zniweczyć część dotychczasowych osiągnięć. Jest to spowodowane przenoszeniem superbakterii z psów i kotów na ich właścicieli.
Chociaż wzrost zdolności przetrwania mikroorganizmów - wbrew działaniu leków, które wcześniej mogły na nie wpływać - jest problemem, który w większym stopniu szkodzi ludziom, różne badania ostrzegają przed implikacjami tego zjawiska u zwierząt towarzyszących .
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o przyczynach, implikacjach i zagrożeniach związanych z opornością na antybiotyki u zwierząt domowych, nie przegap informacji, którymi się z Tobą dzielimy w poniższej treści.
Zastosowanie antybiotyków w weterynarii
Od czasu ich odkrycia w 1928 roku przez lekarza Alexandra Fleminga, antybiotyki uratowały życie milionom ludzi na całym świecie. Po raz pierwszy lek był w stanie skutecznie zwalczać bakterie i drobnoustroje wywołujące różnego rodzaju choroby.
W dziedzinie weterynarii antybiotyki zostały wprowadzone około 70 lat temu. Od tego czasu dzięki tym związkom możliwe jest wydłużenie życia zwierząt towarzyszących.
Dzięki działaniu bakteriostatycznemu i bakteriobójczemu; czyli zabijają mikroorganizmy, a także zapobiegają ich namnażaniu, leki te są z powodzeniem stosowane w leczeniu patologii oczu, skóry, słuchu, układu oddechowego i moczowego.
Jednak bakteriom udało się ominąć działanie środków przeciwdrobnoustrojowych. Opracowali mutacje genetyczne, które pozwalają im oprzeć się działaniu tych substancji chemicznych na ich integralność komórkową.
Co to jest antybiotykooporność i jak powstaje?
W praktyce klinicznej zjawisko to definiuje się jako zdolność bakterii do opierania się działaniu leku, który wcześniej na nią działał. Zasadniczo mikroorganizmy ewoluują do punktu, w którym mogą przetrwać i rozmnażać się pomimo ekspozycji na antybiotyk, na który były wcześniej wrażliwe.
Ta zdolność jest generowana przez zmiany genetyczne lub mutacje w DNA bakterii; które dodatkowo mogą być przekazywane kolejnym pokoleniom lub innym bakteriom innego gatunku.
Chociaż nie wszystkie elementy związane z opornością na antybiotyki zostały jasno określone, zidentyfikowano pewne czynniki ryzyka jej wystąpienia. Wśród nich wyróżnić można:
- Nadmierna ekspozycja na antybiotyki: Bez względu na to, jak skuteczny jest lek, rzadko, jeśli w ogóle, może on zabić 100% kolonii bakterii. Z tego powodu będzie co najmniej jeden mikroorganizm, który przeżyje jego działanie. Istnieje ryzyko, że przekaże swój materiał genetyczny potomstwu, tworząc nowe mikroorganizmy odporne na antybiotyk.
- Dostarczaj środki przeciwdrobnoustrojowe w nieskutecznych dawkach: w praktyce weterynaryjnej często przepisuje się antybiotyki w nieodpowiednich dawkach z powodu niewiedzy. Czyli poniżej progu skuteczności. Ta sytuacja generuje wyższy wskaźnik przeżywalności bakterii, które również nabywają postępującą oporność na lek.
- Używaj antybiotyków o szerokim spektrum działania: chociaż ten rodzaj leków działa skutecznie przeciwko szerokiej gamie bakterii, jego nadużywanie może prowadzić do oporności na antybiotyki przez różne czynniki zakaźne.
Odporność na antybiotyki u zwierząt domowych
W kilku badaniach zidentyfikowano oporne szczepy bakterii u zwierząt towarzyszących, takich jak psy i koty. Dane z tych badań umożliwiły określenie zmiennych związanych z tym problemem.
Na przykład badanie opublikowane w czasopiśmie Veterinary Microbiology wyszczególniło obecność bakterii z gatunku Staphylococcus intermedius opornych na penicyliny, makrolidy, tetracykliny i chloramfenikol u psów z piodermią.
Podobnie artykuł w Journal of the American Veterinary Medical Association donosił o odkryciu Escherichia coli opornej na fluorochinolony u psów z infekcją dróg moczowych.
Badanie przeprowadzone w Kolumbii wykazało, że Staphylococcus spp. jest oporny na ampicylinę, cefalosporynę, enrofloksacynę i tetracyklinę u psów i kotów. Podobnie zidentyfikowano inne czynniki zakaźne, takie jak Klebsiella spp, Enterococcus spp, Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus aureus.
Czynniki ryzyka nabycia opornych infekcji bakteryjnych u zwierząt domowych obejmują:
- Długie pobyty w szpitalu: generują większe narażenie na te czynniki.
- Choroby immunosupresyjne: patologie, takie jak koci wirus niedoboru odporności, powodują większą podatność na nabycie tego typu bakterii.
- Chore zwierzęta: przeniesienie opornych mikroorganizmów może nastąpić poprzez kontakt z zakażonymi zwierzętami domowymi.
- Pokarmy na bazie surowego mięsa: znane również jako diety BARF, powodują, że zwierzęta domowe są bardziej podatne na przenoszenie bakterii odpornych na te leki.
Implikacje tego problemu
Odporność na antybiotyki jest wyzwaniem dla pracowników służby zdrowia ludzi i zwierząt, ponieważ stwarza szereg niedogodności zarówno dla zwierząt domowych, jak i ich opiekunów.
Z jednej strony leczenie tego typu bakterii jest droższe. Dzieje się tak, ponieważ wymagane leki są zwykle droższe niż te stosowane w konwencjonalnych sytuacjach.
Pacjenci potrzebują więcej wizyt u weterynarza, aby zachować ścisłą kontrolę ich ewolucji. Ponadto niezbędne są badania diagnostyczne do oceny wrażliwości farmakologicznej drobnoustrojów.
Z drugiej strony zwierzęta domowe poddawane tym zabiegom mają tendencję do wykazywania większej liczby działań niepożądanych ze względu na siłę stosowanych leków. Tytułem przykładu, badanie opublikowane w czasopiśmie Veterinary Dermatology, w którym oceniano leczenie 216 psów z ropnym zapaleniem skóry, wykazało większe działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego u psów leczonych przeciwko opornym bakteriom.
Ryzyko oporności na antybiotyki u zwierząt domowych u osób za nią odpowiedzialnych
Według artykułu opublikowanego w czasopiśmie Microorganisms mikroorganizmy te mają zdolność rozprzestrzeniania się poprzez kontakt człowiek-zwierzę, powodując choroby odzwierzęce.
Ponadto geny, które odgrywają fundamentalną rolę w odporności bakterii, mogą być przenoszone między opiekunami a zwierzętami domowymi. Badanie opublikowane w Journal of Applied Microbiology zidentyfikowało - za pomocą PCR - geny odpowiedzialne za oporność bakterii w próbkach kału psów i ich właścicieli.
Spośród nich średnio 3,3 było dzielonych między ludzi i ich zwierzęta domowe. Chociaż odsetek ten jest niski, autorzy wskazują, że nadzór nad opornymi bakteriami u zwierząt towarzyszących powinien być stale monitorowany. Wynika to z ryzyka, jakie ta sytuacja stanowi dla zdrowia publicznego.
Co zrobić w obliczu takiego scenariusza?
Szacuje się, że blisko 50% antybiotyków przepisywanych ludziom jest przepisywanych niepotrzebnie lub źle się z nimi obchodzi. Uważa się, że coś podobnego ma miejsce w dziedzinie medycyny weterynaryjnej. W związku z tym pracownicy służby zdrowia muszą jako pierwsi wziąć odpowiedzialność i podjąć działania w celu powstrzymania rozwoju opornych i wieloopornych bakterii.
Ponieważ tempo odkrywania nowych antybiotyków znacznie zwolniło, lekarze weterynarii muszą być coraz bardziej selektywni przy stosowaniu tych leków u swoich pacjentów.
Opracowanie strategii, takich jak rutynowe stosowanie antybiogramów w celu wykrycia wrażliwości bakterii lub upewnienie się, że stosowane są prawidłowe dawki we wskazanej częstotliwości i czasie, powinno być misją każdego z zaangażowanych profesjonalistów.
W rzeczywistości Amerykańskie Stowarzyszenie Lekarzy Weterynarii (AVMA) opracowało szereg praktycznych narzędzi, które umożliwiają lekarzom weterynarii podejmowanie decyzji opartych na dowodach podczas ustalania leczenia swoich pacjentów.
Osoby odpowiedzialne powinny unikać praktyk takich jak empiryczne leczenie swoich zwierząt domowych. Oprócz aktualizowania schematów szczepień i odrobaczania swoich psów lub kotów.Na koniec należy pamiętać o konieczności ciągłych badań kontrolnych. Zawsze lepiej być bezpiecznym niż żałować.